Wassenaar – Wat is de functie eigenlijk van die molen midden in ons dorp? Gaat het hier om een museum, een historisch monument, een bedrijfje of heeft de molen vooral een educatieve waarde?
Een museum
Ik kan me best voorstellen, dat de molen door veel mensen als een museum gezien wordt. Hij is meestal op zaterdagmiddag geopend voor publiek – dit jaar zijn we 66 maal open geweest – en er valt heel wat te zien. Op een van de zolders is een permanente tentoonstelling aanwezig van onderdelen van onze eigen molen en ook van andere molens. Zo men dat wenst kan er een rondleiding gegeven worden en vragen waar u geen antwoord op weet worden door de molenaars met plezier beantwoord. Dat zo’n bezoekje door verreweg de meeste mensen als prettig ervaren wordt blijkt wel uit de opmerkingen in ons Gastenboek.
Enkele voorbeelden hiervan:
Ik kom hier later werken.
What a great windmill!
Schitterend hier, heren.
Bedankt voor de interessante rondleiding, geweldig, die trap is wel erg stijl.
Ik vin molens leuk joh.
Deze molen is tres cool!
Ik dacht dat daar bij die molen dat meisje woonde waar ik zoveel van hou, maar ik zie alleen ouwe kerels. Toch jammer! (Ach, je kunt het niet iedereen naar de zin maken en dat oud is tenslotte relatief, maar dat de molenaars op dit moment kerels zijn kan ik niet ontkennen)
Een historisch monument
De molen is rond 1700 gebouwd dus dat historisch klopt wel. Ons gemeentebestuur heeft hier gelukkig oog voor. (De molen is in 1962 in het bezit gekomen van de gemeente Wassenaar) Mede hierom heeft er dit jaar een zeer uitgebreide restauratie plaatsgevonden, zowel van de molen zelf als van de aangebouwde huisjes. Vrijwel de gehele buitenkant is geverfd, en dan doel ik op de muren en op het houtwerk. De beschermende laag die op deze muren is aangebracht is in z’n totaliteit vernieuwd. Bovendien is er onder het maaiveld een drainagesysteem aangebracht, teneinde te voorkomen dat er vocht binnendringt. De molen ligt zo ongeveer op het laagste punt van ons dorp en dit heeft zo zijn gevolgen. Wanneer u van de dorpskerk naar de molen loopt, ‘daalt’ u een meter of twee! Daarnaast zijn er ook enkele technische verbeteringen in de molen zelf aangebracht. U moet zich realiseren, dat we het hier wel over één van de oudste nog werkende korenmolens van ons land hebben. Stilstand zou ook hier achteruitgang zijn, dus het feit dat de molen nog in bedrijf is, is uiterst belangrijk. De wieken zijn gedurende dit jaar meer dan 60.000 maal rondgegaan en dat levert een premie van de provincie Zuid-Holland op. Hier kan de gemeente een (klein) deel van de gemaakte kosten van betalen.
Een bedrijfje
Juist het feit dat er nog steeds graan gemalen wordt, zorgt ervoor, dat het gaande werk in een goede conditie blijft. (Met het gaande werk worden alle draaiende en beweegbare delen bedoeld) Bovendien maakt dat het bezoeken van de molen aantrekkelijker. Op jaarbasis worden er zo enkele tonnen tarwe en een aantal zakken mais en rogge tot meel vermalen. Dit meel vindt zijn weg naar de plaatselijke bakker Kaptein en particulieren, die hun eigen brood bakken. Het draaiende houden van zo’n bedrijfje kan in principe door één man of vrouw gedaan worden. Ik heb dit zelf immers ook vele jaren gedaan. Toch is het prettig om dit met z’n tweeën of met z’n drieën te doen. Bij voldoende wind moet er aandacht besteed worden aan de veiligheid van en in de molen – dit staat altijd voorop – aan de kwaliteit van het meel en soms moeten er dan ook nog bezoekers worden rondgeleid. Enkele jaren geleden is Cor Noordover komen helpen en na enkele maanden durfde ik de molen in vol vertrouwen aan hem over te laten, dat wil zeggen, dat ik wel op het erf of in de molen zelf aanwezig moet zijn, zoals in het contract met de gemeente staat vermeld. Alweer een tijdje geleden kwam hier een leerling bij. (Wil je molenaar worden dan moet je een jaar of twee aan de studie, zowel theoretisch als praktisch, om vervolgens een tweetal examens af te leggen) Deze leerling heeft onlangs die examens gehaald en Cor en ik hebben hem over kunnen halen om ons team te komen versterken. En zo mag Jeroen Oorsprong zich ook molenaar van Wassenaar noemen. Voorlopig blijven we het draaiende houden van de molen met z’n drieën doen en in de toekomst gaat Jeroen dit van ons overnemen.
De laatste jaren maalden we met één koppel stenen. Dit jaar hebben we het tweede koppel ook schoon en maalvaardig gemaakt, zodat we – indien nodig – gebruik kunnen maken van dit tweede koppel. Omdat dit op initiatief van Jeroen gebeurd is, hebben we dit koppel de naam: Jeroen gegeven. Het andere koppel hebben we tevens opengelegd en goed schoon gemaakt.
De educatieve waarde
Los van al die bezoekers die de molen komen bezoeken, bestaat ook de mogelijkheid om dit met groepen te doen en dan niet alleen op zaterdagmiddag. Vooral voor jonge mensen kan dit zeer leerzaam zijn. Dit jaar hebben we de volgende groepen op bezoek gehad:
– Een tweetal groepen van de Bloemkampschool en onder de leerlingen bevond zich een heuse prinses.
– Een groep landbouwkundigen uit Argentinië.
– Een tweetal scoutinggroepen, zowel jongeren als oud-padvinders. (De Marduiners)
– Een tweetal groepen van de Vrije school uit Den Haag.
Daarnaast hebben – zoals gebruikelijk – tijdens Molendag en Openmonumentendag een groot aantal mensen al die trappen in de molen beklommen en wat zeker een hoogtepunt was dit jaar, was het feest dat onze benedenburen, de Wassenaarse kunstenaars gegeven hebben. Heel veel mensen maakten van de gelegenheid gebruik om ook even naar boven te lopen, waaronder onze buurvrouw die kantoor houdt in de twee huisjes, notaris Janine Geurts.
Namens de molenaars,
Carl Doeke Eisma
