Wassenaar – Sinds het schooljaar 2013-2014 hebben leerlingen uit de tweede klassen HAVO en Vwo en de klassen 4 VWO van het Rijnlands Lyceum Wassenaar de mogelijkheid om Chinees te volgen. Gwendolyn Tates, 1e graads docente Chinese taal en cultuur, verzorgt deze lessen met enthousiasme. Logisch, want zowel de Havisten als de Vwo’ers meldden zich in grote getale: voor hen is Chinees een extra paspoort naar de toekomst.
Surrealistisch China
Gwendolyn Tates studeerde in de jaren ’70 van de vorige eeuw Sinologie in Leiden. Waar komt Gwendolyns fascinatie voor China vandaan?
Gwendolyn: “Het is een wonderlijk land. Het is arm en rijk tegelijk, materiële zaken zijn er belangrijk. Het is ook een verrassend land, dat was het destijds en dat is het nu nog steeds. China verrast mij iedere keer weer.
Waar ik nu niet meer van opkijk, maar in 1981 wel, is wanneer ik Chinees spreek, dat altijd een groot succes blijkt te zijn. Tijdens mijn jaar in China had ik regelmatig groepen van honderden personen om mij heen die niet geloofden wat zij zagen en mij zelfs napraatten. Dat moest ik zien als een compliment. Nog steeds opent mijn Chinees deuren in China en vinden Chinezen het leuk en ervaren het als een compliment dat ik de moeite heb genomen hun zo moeilijke taal te leren. Het creëert veel goodwill.”
De jaren ’80 in China
Gwendolyn was, achteraf gezien, precies op het juiste moment in China. De ‘Open Deur Politiek’ kwam op gang, maar daar was in het dagelijkse leven nog niet veel van te merken. Gwendolyn deelde een kamer met een Chinese studente. Dat lijkt leuk, maar elk Chinees bezoek werd door haar afgeschrikt. Deze kamergenote bleek Gwendolyns ‘privé spionne’ te zijn.
De levensomstandigheden waren spartaans: het eten was beperkt en in de winter was het ook binnen altijd koud. Peking mocht je zonder uitreisvergunning niet verlaten. Als buitenlander was je een bezienswaardigheid. Professor Zürcher, hoogleraar Sinologie in die tijd, vergeleek een verblijf in China toen met astronauten die naar de maan geweest waren: het is zo’n totale andere wereld, die zo ontzettend ver van de thuisblijvers afstond dat het eigenlijk heel moeilijk was om er over te vertellen.
Hoe dan ook, het was het allemaal dubbel en dwars waard: China bleef ook na dit jaar boeien.
Na haar afstuderen kwam Gwendolyn Tates bij Nationale-Nederlanden, later ING Groep, terecht. Daar werkte ze 22 jaar voor de Raad van Bestuur en als liaisson officer voor China zaken. Sinds een paar jaar heeft Gwendolyn haar eigen bedrijf, China Ways, waar o.a. bedrijven terecht kunnen voor advies, trainingen en workshops m.b.t. China en de Chinese cultuur.
Chinees in het voortgezet onderwijs
Gwendolyn probeert in haar lessen een evenwichtige mix tussen de Chinese taal en de Chinese cultuur aan te brengen. China heeft zulke wonderlijke kanten, dat je al gauw in ‘freakshow-achtige’ lessen zou kunnen verzanden.
Gwendolyn: “Daarmee zou ik de Chinese cultuur geen recht doen. Chinezen zijn trotse mensen, die ervoor waken gezichtsverlies te lijden of te veroorzaken. Ik wil mijn leerlingen kennis, begrip en uiteindelijk waardering voor een totaal andere cultuur dan de onze bijbrengen.
De taal is moeilijk, zelfs voor zeer ervaren docenten Chinees. “De leerlingen leer ik het standaard Chinees, het Mandarijn. Ik ben rustig begonnen: begroeten, jezelf voorstellen etc. Een van mijn leerlingen probeerde na twee weken Chinees zijn eerste zin in het Chinees uit bij een Chinees restaurant. Hij vertelde dat de mensen achter de toonbank glunderden van plezier en hem in het Chinees terug groetten. Dat zijn kleine, maar mooie successen.”, aldus Gwendolyn Tates.
Chinees op het Rijnlands
Dat Gwendolyn bij het Rijnlands terecht is gekomen, is puur toeval. Ze ontmoette de rector van het Rijnlands in Wassenaar, Jan Leuiken, bij een bijeenkomst van het Europees Platform, waar zij een presentatie hield over ‘do’s and don’ts’ in China, ter voorbereiding van de studiereis van schoolleiders naar China, waar Jan Leuiken aan deel zou nemen.
Jan Leuiken: “Ik ben erg blij dat wij op school met Chinees zijn gestart. Het geeft onze Havisten en Vwo’ers de mogelijkheid hun kijk op de wereld te vergroten. China is toch nog steeds een groeiende wereldeconomie (red: De Chinese economie kan dit jaar met meer dan 7,5% groeien, Gouverneur Yi Gang van de Chinese centrale bank zei dit tijdens een bijeenkomst van het IMF in Washington). Ondertussen is de school druk aan het werk om contact te leggen met diverse scholen in China om in de nabije toekomst gezamenlijke leerlingenprojecten te kunnen opzetten. En als alles goed gaat, breiden we volgend schooljaar de lessen uit naar de derde en vijfde klassen. Op steeds meer scholen wordt Chinees gegeven en inmiddels heeft de staatssecretaris besloten dat Chinees vanaf 2015 een examenvak is. Dat is goed nieuws”.
