Wassenaar – et heeft geen zin om baby’s tussen de 4 en 6 maanden al gluten te geven. Ook het geven van borstvoeding beschermt baby’s niet tegen coeliakie (glutenziekte). Het idee was dat borstvoeding en het vroeg aanbieden van gluten de kans zou verlagen dat kinderen coeliakie ontwikkelen. Een groot Europees onderzoek onder leiding van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) laat echter zien dat deze aanpak niet werkt. De resultaten zijn op 1 oktober gepubliceerd in the New England Journal of Medicine.
Op grond van eerder onderzoek werd gedacht dat het geven van kleine hoeveelheden gluten op jonge leeftijd coeliakie kan voorkomen, vooral wanneer dit gebeurt gedurende de periode van borstvoeding. Het afweersysteem zou zo wennen aan gluten en hier later niet op reageren met een schadelijke afweerreactie. Dit was echter tot nu toe nooit goed onderzocht.
Geen bescherming
Aan het onderzoek deden bijna 950 kinderen uit 8 landen mee die door erfelijke belasting een verhoogde kans op coeliakie hebben. De helft van de kinderen kreeg op de leeftijd van 4 tot 6 maanden dagelijks 100 milligram gluten in de voeding. Op 3-jarige leeftijd had 5,9 procent van deze kinderen de diagnose coeliakie. De andere helft kreeg gedurende die periode een placebo (nepmiddel), en kreeg voor het eerst gluten op de leeftijd van 6 maanden. In deze groep had 4,5 procent coeliakie. “Geen significant verschil”, zegt Europese coördinator en onderzoeksleider dr. Luisa Mearin, kinderarts-maag-darm-leverziekten in het LUMC. Borstvoeding blijkt ook geen bescherming te bieden tegen coeliakie.
Richtlijnen
Tot nu toe hebben (kinder)artsen over de hele wereld ouders geadviseerd om gluten in kleine hoeveelheden aan hun kinderen te geven tussen de leeftijd van 4 tot 6 maanden gedurende de periode van borstvoeding. Op dit moment staat dit ook in de richtlijnen. “De resultaten van het onderzoek veranderen hoe wij denken over coeliakie. Natuurlijk is borstvoeding de beste voeding voor baby’s, maar op grond van ons onderzoek weten wij nu dat er geen invloed is op het risico op coeliakie. Daar kunnen we ouders nu duidelijkheid over bieden”, aldus Mearin.
Meisjes
Uit de studie komen ook andere interessante bevindingen naar voren. Het was al bekend dat coeliakie twee keer zo vaak bij vrouwen voorkomt. Maar verrassend is dat die man-vrouw-ratio al op 3-jarige leeftijd zichtbaar is. “Hoe dat komt weten we niet. Een hormonaal effect verwachten we op deze leeftijd nog niet”, aldus Sabine Vriezinga, eerste auteur van het artikel “Randomized Feeding Intervention in Infants at High-Risk for Celiac Disease”.
Interessant is ook dat de onderzoeksresultaten erop wijzen dat meisjes juist eerder coeliakie ontwikkelen wanneer zij op jonge leeftijd gluten krijgen. Vriezinga: “In de hele groep onderzochte kinderen zagen we geen effect van het vroeger geven van gluten. Maar als je alleen naar meisjes kijkt, dan lijken zij eerder en vaker coeliakie te krijgen als ze op de leeftijd van 4 maanden gluten hebben gekregen. Al is de groep meisjes te klein om dat met zekerheid te kunnen zeggen.” De onderzoekers gaan het bloed van de deelnemende kinderen, en ook darmweefsel van kinderen met coeliakie, nu verder bestuderen. Ze hopen te ontdekken wat er precies gebeurt met het afweersysteem waardoor de ziekte ontstaat, want daarover is nog veel onbekend.
Over coeliakie
Ongeveer 1 procent van de bevolking heeft coeliakie. De behandeling van coeliakie bestaat uit een levenslang glutenvrij dieet. Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe en andere granen. Bepaalde genvarianten verhogen de kans op coeliakie, maar niet iedereen die deze genen heeft krijgt ook de ziekte. Coeliakie ontstaat vaak al jong, maar kan zich ook op latere leeftijd openbaren. Mogelijke symptomen van coeliakie zijn diarree, een opgezette buik, bloedarmoede en bij kinderen vertraagde groei. Ook minder specifieke klachten, zoals vermoeidheid en buikpijn, kunnen bij de ziekte passen.
