Wassenaar – Bewoners van woonzorgcentrum Duinstede in Wassenaar doen sinds deze week mee aan een grootschalig Europees onderzoek naar pijn bij dementie. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) observeren de cliënten en diens verzorgenden bij het registreren van mogelijke pijn. Met het onderzoek wil het LUMC de betrouwbaarheid van een nieuwe observatielijst testen. Het onderzoek vindt plaats in meerdere woonzorgcentra die lid zijn van het Universitair Netwerk voor de Care sector (UNC-ZH). Florence, de cliënten en hun familieleden werken aan het onderzoek graag mee. Pijn bestrijden, zeker bij mensen die dat zelf niet goed kunnen aangeven, is natuurlijk van groot belang.
Pijn bij mensen met dementie komt veel voor: ongeveer vijftig procent van de cliënten heeft pijn. “Die pijn is bij mensen met dementie echter moeilijker te herkennen”, aldus Margot de Waal, gezondheidswetenschapper bij het LUMC, en Annelore van Dalen, specialist ouderengeneeskunde in opleiding. “Dat komt onder meer doordat mensen met dementie vaak hun communicatieve vaardigheden verliezen. Het verbaal uiten van pijn is daardoor moeilijk. Mensen gaan hun pijn vaak uiten in gedrag, bijvoorbeeld door te ijsberen, prikkelbaar te zijn of juist stil te worden en zich terug te trekken. Specifieke gezichtsuitdrukkingen, lichaamsbewegingen en stemgeluiden zijn ook gerelateerd aan pijn. Het is aan de verzorgende om deze tekenen van pijn te herkennen.”
Aangepaste vragenlijst
Om pijn bij mensen met dementie te kunnen scoren, worden op dit moment in Europa diverse vragenlijsten gebruikt. Deze lijsten hebben de onderzoekers teruggebracht naar één nieuwe observatielijst, om zo binnen Europa eenduidiger te kijken naar pijn bij mensen met dementie. “Door middel van wetenschappelijk onderzoek zijn wij nu de betrouwbaarheid van deze nieuwe observatielijst aan het testen”, vertelt De Waal. “We willen onderzoeken of de hulpverleners de items van de observatielijst kunnen scoren. We brengen in kaart of ze dat ook op dezelfde manier doen.” De deelnemende cliënten en hun verzorgenden in Duinstede worden een aantal keren geobserveerd door de onderzoekers. Dit gebeurt zowel tijdens specifieke zorgmomenten, tijdens het eten, als tijdens rustmomenten, wanneer iemand in een stoel zit. Een deel van de observaties wordt op video vastgelegd. De cliënten en hun familieleden zijn om toestemming gevraagd.
Europese werkgroep
De onderzoekers van het LUMC maken onderdeel uit van de Europese werkgroep COST-action TD1005 – Pijn bij verminderde cognitie en in het bijzonder dementie. In meerdere Europese landen worden mensen met dementie geobserveerd in woonzorgcentra of ziekenhuizen. Dit gebeurt in elke woonzorgcentrum of ziekenhuis bij ongeveer vijftig mensen. Naar verwachting worden alle observaties het komende half jaar afgerond. Het onderzoek binnen Duinstede is deze week klaar. Mogelijk volgt nog een onderzoek in een tweede woonzorgcentrum van Florence. Eind 2015 worden de bevindingen bekendgemaakt.
Over Florence
Gezondheid en Zorg. Dat is waarvoor ruim 4.000 medewerkers en ruim 1.900 vrijwilligers van Florence zich iedere dag inzetten. Zo’n 35.000 inwoners van Delft, Den Haag, Rijswijk, Leiden, Leidschendam-Voorburg, Voorschoten en Wassenaar maken gebruik van de ondersteuning van Florence. De dienstverlening omvat onder meer thuiszorg, jeugdgezondheidszorg, verzorgingshuiszorg, verpleeghuiszorg, advisering en gemaksdiensten.
