Op 26 maart 2019 gebeurde er iets vreemds. De gemeenteraad aanvaardde de Bestuurlijke Afspraken over de toekomstige ontwikkelingen op Valkenburg met 16 tegen 3 stemmen, terwijl diezelfde raad de afspraken in feite maar niks vond. Om die reden had de raad wethouder Wassenaar al op 19 februari teruggestuurd naar de onderhandelingstafel.
Op 26 maart kwam hij echter terug met precies dezelfde afspraken, met als doorzichtig goedmakertje een door de vier partijen (inclusief de wethouder) ondertekende toelichting. Dit stuk kwam geenszins tegemoet aan de raadskritiek. De groene buffer werd geen meter breder; geen enkel door de raad ingebracht pijnpunt werd opgelost. Onbegrijpelijk dus dat de wethouder die loze, nietszeggende toelichting enthousiast had aanvaard en dat de raad de wethouder volgde!
Waar ging het fout? Vooral bij wethouder Wassenaar die met een eigen agenda onderhandelde. Hij ging twee keer akkoord met afspraken die de raad niet onderschreef. De raad voelde zich buitenspel èn voor het blok gezet maar vond akkoord gaan èn aan tafel blijven zitten uiteindelijk verstandiger dan tegenstemmen. Terwijl de raad kon weten dat deze strategie niet werkt bij partners die al jaren niet willen bewegen; de buffer is na 10 jaar praten nog steeds circa 900m in plaats van 1500m.
Zeker bij dit ingewikkelde onderwerp, dèze wethouder en dèze gesprekspartners moet de raad nauwkeurig de voorwaarden vaststellen waaraan de uiteindelijke planopzet in de ogen van Wassenaar moet voldoen. Dat is op 26 maart niet gebeurd. Daarmee is de wethouder geen concrete onderhandelingsopdracht meegegeven en wordt ook voor Katwijk c.s. niet duidelijk wat de Wassenaarse raad wil bereiken. Op deze manier zit de raad over enige tijd weer in eenzelfde onbevredigende discussie als op 26 maart jl. En zal de raad het nieuwe onderhandelingsresultaat opnieuw niet kunnen toetsen aan concrete uitgangspunten. Daarom moet de raad -om de Wassenaarse onderhandelingspositie te versterken en om Katwijk c.s. duidelijk te maken dat er echt iets moet worden verbeterd- alsnog richtinggevende uitspraken formuleren voor punten als bufferbreedte, het drones-testveld, de auto-ontsluiting richting Wassenaar en van noord naar zuid-bouwen. Samen met de motie die de wethouder verplicht elke stap met de raad te overleggen, bepaalt de raad en niet de wethouder dan -zoals het hoort- de strategie èn de aanvaardbaarheid van elke ontwikkeling.
Om de impasse te doorbreken in de bufferbreedte-discussie zou Wassenaar gebruik moeten maken van het feit dat realisering van de 5000 woningen 20 jaar zal duren. Terwijl er al wel lijnen worden getrokken kan niemand nu al weten hoe de woningbehoefte zich in die 20 jaar zal ontwikkelen en waar de uiterste bouwgrens komt te liggen. Alle partijen zouden daarom wel de 1500m als streef-bufferbreedte kunnen accepteren met de afspraak dat de uiteindelijke breedte gaandeweg de planontwikkeling in onderling overleg wordt bepaald. Bij elke woningbouwfase (de eerste met 1000-1500 woningen loopt nu al) zou vervolgens moeten worden getoetst of de buffer van 1500m haalbaar blijft. Zo niet, dan moet de Wassenaarse raad een uitspraak doen over de aanvaardbaarheid van die geringere breedte en over de consequenties voor verdere deelname van Wassenaar.
Als goede regiopartner moet Wassenaar actief meedoen in de regio, maar dat betekent niet dat Wassenaar zich maar moet neerleggen bij elke door de regio bedachte Valkenburg-oplossing die zij om goede redenen ongewenst vindt. Drones-, financiële- en woningbouwbelangen maken dat de discussie niet meer gaat over de belangrijkste issue: de ruimtelijke kwaliteit. De raad moet zich zoals Wassenaar al 10 jaar doet vooral daarop richten. En zich niet in een hoek laten drukken door onjuiste argumenten: Wassenaar mag zich ondanks tegengestelde geluiden – zelfs van de kant van de wethouder – conform de RijksNota Ruimte 2005 ook op Katwijks grondgebied met de bouwvlekgrootte, de bufferbreedte en de situering van het drones-testveld bemoeien. Die rijksnota gaf de gemeenten Katwijk en Wassenaar opdracht om voor het vliegveld-gebied samen een plan te maken voor een in onderling overleg te bepalen aantal woningen èn voor een ruime groene buffer: het gaat dus niet alleen om woningbouw! Argumenten dat Wassenaar door nog niet akkoord te gaan met de afspraken de woningbouw zou ophouden, slaan nergens op: Katwijk kan en zal ook gewoon beginnen in noord tegen de N206 aan.
JohnBorking & EkkoKrol/Stichting Valkenburg Groen
