Vier dagen lang zijn enkele honderden jongeren en een enkele oudere op het landgoed Ivicke met elkaar in debat gegaan over vluchtelingen, ‘illegalen’ en het harde Europese beleid met zijn hermetisch gesloten grenzen voor vreemden. “Al met al zijn er een kleine vijfhonderd deelnemers geweest”, zegt Lambert Meertens. Hij kwam er speciaal voor terug uit Istanboel. “Maar er zijn ook mensen uit Amerika, Australië, België, Duitsland en vanzelfsprekend Nederland – echt een internationaal gezelschap. Sommigen zijn er voor een dag, anderen maken de vier dagen vol.
Ze luisteren naar elkaar. Of vallen elkaar in de rede
In de grote circustent op het terrein zijn de plenaire bijeenkomsten. In enkele kleinere tenten of in de schaduw van een boom praten deelnemers over deelonderwerpen, zoals over de vraag wat een natie inhoudt en wat de betekenis van een grens is. Wat het betekent om voor een dichte grens te staan en door de andere kant het stempel ‘illegaal’ opgeplakt te krijgen. Ze luisteren naar elkaar of vallen elkaar in de rede, ze verschillen met elkaar van mening of zijn het eens. Kortom, zij debatteren. En voeren actie, al heeft die actie in Den Haag plaats: het ophangen van spandoeken op het Navo-pand en TNO-gebouw, waar medewerkers onderzoek doen naar methoden om grenzen effectief af te sluiten. ‘No border’ zeggen de demonstranten. Geen grens.
De sfeer is ontspannen en gemoedelijk
Het tentenkamp en zijn bewoners lijkt op een gehucht waar iedereen elkaar kent en openstaat voor elkaar, waar de sfeer ontspannen en gemoedelijk is. Het roept herinneringen op aan de jaren zestig met zijn kritische debatten op de universiteiten, zijn acties tegen de Vietnamoorlog en de talrijke vredesdemonstraties waar jong en oud aan deelnemen. Net zo hebben de bewoners-voor-vier-dagen op het rustieke Wassenaarse landgoed hun tentjes opgezet. “Kijk”, zegt Lambert Meertens, “met elkaar hebben we een tijdelijke was- en douchestraat aangelegd en eco-toiletten gebouwd, waarvan we de inhoud composteren voor de aanpalende moestuin. En in deze tent heeft ‘Le sobat’ – het Franse woord voor klomp – de keuken opgetrokken en zorgt zij voor de maaltijden, de thee en koffie. In de afwasstraat zorgen vrijwilligers voor schone potten en pannen, schone mokken, borden en en bestek. Je ziet, overal staan bakken waar we het afval gescheiden in doen, precies zoals het hoort. Allemaal in de open lucht. In Huize Ivicke komen we niet behalve in de serre, afgesloten van de rest, waar ‘s avonds optredens zijn. Iedereen werkt mee, dat is het mooie.”
De wereld is niet vergaan
Het is bijzonder dat de No Border-conferentie en het dorpje geheel door vrijwilligers is opgezet – niemand krijgt geld, toch is de inzet groot. Primitief? Misschien. Maar voor minder dan tien euro sta je er met je tent. En heb je geen geld, dan ben je toch welkom. Voor die tien euro eet en drink je bovendien. Luister en discussieer je mee. Maak je nieuwe vrienden en heb je plezier met elkaar. Een conferentie houden en actie voeren, dat mag in Nederland – daar mogen we blij mee zijn. Een gevaar, dat Ivicke? Ach, in de zestiger jaren was de gevestigde orde uitermate kritisch over iedereen die in actie kwam, toch is de wereld niet vergaan en Nederland evenmin.
Antoon Claassen
