Donderdag vorige week kopte de Volkskrant: “Kabinet raakt ernstig in tijdnood met coronawet”. Zover kwam het niet. Vrijdag heeft Minister De Jonge laten weten dat de Tijdelijke wet Covid-19 niet op 1 juli ingaat. Maar liefst 32 Lokale fracties van D66 in Zuid-Holland van de initiatiefnemer Hillegom tot Westvoorne – inclusief de Leidse en de Wassenaarse D66 fracties – zien geen noodzaak voor de beoogde Corona-wet. De wet creëert een directe lijn tussen maatregelen van ministers en de uitvoering daarvan door burgemeesters en dat achten wij ongewenst.
Met de wet kunnen ministers buiten de Kamer om besluiten tot het verbieden van evenementen, het sluiten van scholen en ondernemingen en openbaar vervoer. Het kabinet eigent zichzelf verregaande macht toe en de wet ontbeert een solide juridische basis voor het inperken van grondrechten als de vrijheid van vereniging. Het is een blancovolmacht voor ministers om zelf corona-maatregelen af te kondigen. Het parlement en de democratie staan daarbij buitenspel. Met de directe lijn tussen de maatregelen van de minister en uitvoering door de burgemeester staat ook de gemeenteraad buitenspel.
De Raad van State, hoogleraren aan de Leidse Universiteit en aan de Rijksuniversiteit Groningen, de Nederlandse Orde van Advocaten en ook de Nationale Ombudsman hebben grote zorgen over de beoogde wet. De grondrechten worden onvoldoende gewaarborgd. De Eerste en Tweede Kamer en ook de gemeenteraden hebben veel te weinig invloed. De looptijd is veel te lang. En wanneer een minister zelfstandig belangrijke wettelijke regels op gaat stellen is dat in strijd met de basisprincipes van de democratische rechtsstaat; dat is immers de taak van het parlement. Onnodig bovendien; er zijn prima alternatieven. Het kabinet kan zich nu al uitvoeringsmacht toe-eigenen door de uitzonderingstoestand uit te roepen en het parlement kan daar dan in ieder geval nog weer een einde aan maken.
Een verdere uniformering van de noodmaatregelen is ook niet langer nodig. Nu de verspreiding in beeld en onder controle lijkt, kan er beter worden teruggevallen op lokale noodverordeningen met passende uniformering op basis van RIVM-richtlijnen. Zo bereikt men plaatselijk maatwerk en democratische legitimatie.
Als democraten en vertegenwoordigers van de lokale politiek vinden de Zuid-Hollandse D66-fracties dat een veel betere werkwijze dan een directe lijn tussen ministers en onze burgemeesters die dan rechtstreekse maatregelen moeten uitvoeren. Wij hopen van harte dat Kabinet en Kamer langs de lijn van maatwerk en democratische legitimatie verder opereren!
De D66 fractie.
