In Zuid-Holland is opnieuw een opmerkelijke archeologische ontdekking gedaan. Dit keer bij voormalig Vliegveld Valkenburg. Het gaat hier om de resten van een Romeins verdedigingswerk uit de vroege 1e eeuw na Chr. Het betreft een Romeinse spitsgracht, een verdedigingswal en meerdere houten funderingen van vermoedelijke wachttorens en/of een poortgebouw.
Dit alles is waarschijnlijk onderdeel van een groot Romeins kampement of misschien zelfs een fort. De archeologische vondsten zijn spectaculair en uniek voor Nederland te noemen.
Onderdeel van een groter geheel?
Gedeputeerde voor Zuid-Holland, Willy de Zoete, heeft 29 oktober 2020 een bezoek gebracht aan vliegkamp Valkenburg. Hierbij werd zij samen met wethouders Gerard Mostert en Jacco Knape, van de gemeente Katwijk, en Louw van Sinderen, directeur van het Rijksvastgoedbedrijf bij de opgraving rondgeleid en geïnformeerd over deze unieke vondst. Daarbij werden zij door de uitvoerende archeologen van Archol/ADC Archeoprojecten meegenomen in wat ons wellicht nog meer te wachten staat.
De grootte en de inrichting van het kampement is nog niet precies vastgesteld, maar wordt zeer groot geschat. Archeologen durven voorzichtig te speculeren dat het gaat om een fort van grote omvang, mogelijk een legioenskamp. Het Romeinse fort Praetorium Agrippinae waarvan de resten onder de huidige kerk van Valkenburg liggen, was het hoofdkwartier van het Romeinse leger in het westen van ons land. Deze ontdekkingen tonen aan dat in de directe omgeving van het fort kampementen lagen, waarin Romeinse troepen bivakkeerden.
De rest van het gebied wordt in de komende maanden verder onderzocht. De archeologen zullen deze bijzondere resten zo snel mogelijk blootleggen en veilig stellen en naar laboratoria brengen voor verder wetenschappelijk onderzoek en conservering.
Romeinse Limes
De vondst is onderdeel van de Romeinse Limes, de voormalige noordelijke rijksgrens van het Romeinse Rijk. In Zuid-Holland loopt de Limes langs de Oude Rijn van Katwijk tot voorbij Bodegraven. Langs de voormalige loop van de Oude Rijn liggen veel vindplaatsen uit de Romeinse tijd, waaronder forten, wachttorens en schepen. Veel archeologische resten in dit gebied zijn, mede door de samenstelling van onze bodem, goed bewaard gebleven en geven een zeldzaam inkijkje in hoe het leven er 2000 jaar geleden langs de grens van het Romeinse Rijk uit moet hebben gezien.
De provincie werkt samen met vele partners aan het beschermen, benutten en beleven van de Limes in Zuid-Holland. Vanwege de grote archeologische betekenis is het Neder-Germaanse deel van de Limes voorgedragen voor de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Opgravingen tot in 2021
De provincie zit in het 4-partijen overleg over het voormalige vliegkamp Valkenburg, samen met gemeenten Katwijk en Wassenaar en het Rijksvastgoedbedrijf. Op deze manier is de provincie betrokken geweest bij de opgraving. Op het gebied van de opgraving treft het Rijksvastgoedbedrijf voorbereidingen voor woningbouw, in opdracht van de gemeente Katwijk. Opgravingen vinden plaats tot en met mei 2021, zodat er grondig onderzoek gedaan kan worden.
Archeologie en erfgoed
De provincie Zuid-Holland is rijk aan archeologie. Archeologie vertelt veel over onze vroege bewoningsgeschiedenis. De provincie Zuid-Holland laat de mogelijke vindplaatsen in projectgebieden waar gebouwd wordt, zoals hier in Katwijk, graag in een zo vroeg mogelijk stadium in beeld brengen. Eventuele vondsten kunnen zo behouden, onderzocht en geconserveerd worden. Het liefst behouden wij deze ter plekke (in situ) in de bodem. Kan dat niet, dan worden vindplaatsen ex situ (=middels een opgraving) behouden. Zo beschermt de provincie haar archeologisch erfgoed en maken wij het waar dat kan beleefbaar voor een zo groot mogelijk publiek.
