De Regionale Energie Strategie (RES) 1.0 in de energieregio Rotterdam – Den Haag, waar de gemeente Wassenaar onderdeel van uitmaakt, is klaar voor lokale besluitvorming. 23 gemeenten, 4 waterschappen en de provincie hebben samen gewerkt aan een realistische en ambitieuze visie op de toekomstige energievoorziening voor de regio. Nu is het de taak van de gemeenteraad om een besluit te nemen over de RES 1.0. Wethouder Kees Wassenaar: ‘Met deze strategische visie is een stevig fundament gelegd om de energietransitie in onze regio te laten slagen’.
Wat is een Regionale Energie Strategie (RES)?
Het kabinet presenteerde in 2019 het Klimaatakkoord. Daarin werden afspraken gemaakt om de CO2-uitstoot in 2030 met 49% te verminderen ten opzichte van 1990, en in 2050 met 95%. Dat betekent dat we in Nederland overstappen van fossiele brandstoffen als aardgas en aardolie op duurzame bronnen als zon en wind. Deze landelijke afspraken worden door dertig regio’s in Nederland vertaald naar regionale doelen en maatregelen. Iedere regio stelt hiervoor een RES op, zo ook de regio Rotterdam Den Haag waar Wassenaar onder valt samen met 22 gemeenten, 4 waterschappen en de provincie Zuid-Holland. Ze zullen allemaal een eigen besluit nemen over de RES 1.0. Het doel van de RES van de Regio Rotterdam Den Haag, waar Wassenaar ook bij hoort, is een betaalbare, betrouwbare, veilige, schone, energievoorziening voor iedereen, aldus de regio. In een RES staat de gezamenlijke strategische visie voor de energietransitie van de gemeenten, provincie en waterschappen uit een regio. Die gaat over het hele energiesysteem. Dat betekent over de energiebronnen, hun transport en opslag en de verschillende gebruikers (bewoners, industrie bijvoorbeeld). Maar ook over hoe al die verschillende onderdelen met elkaar zijn verbonden.
Een RES staat niet op zichzelf: alle RES’sen samen moeten ook weer op elkaar aansluiten.
Wat staat er in de RES?
Isoleren en duurzame warmte
De regio Rotterdam Den Haag vindt besparen, onder andere door isoleren, een belangrijke eerste stap. De regio wil minstens 20% besparen in de gebouwde omgeving en 30% of meer in de glastuinbouw. De beschikbare rest- en aardwarmte moet zo goed mogelijk worden gebruikt.
De regio Den Haag Rotterdam maakt een zogeheten regionale structuur warmte (RSW), en de kennis en kansen die dat oplevert kunnen de gemeenten gebruiken voor hun transitievisies warmte, denkt de regio. ‘Zo werken we gezamenlijk aan een optimale regionale warmtestructuur met de laagste maatschappelijke kosten’, aldus de regio.
Duurzaam opwekken op basis draagkracht landschap
De gemeenten, provincie en waterschappen werken samen met netwerkbeheerders, maatschappelijke organisaties en ondernemingen aan de energietransitie. De regio ziet kansen om 2,8-3,2 TWh duurzaam op te wekken. (Een terawattuur is een miljard kilowattuur (kWh), ter vergelijking: een koelkast verbruikt zo’n 100 kWh per jaar). Dat draagt 8 à 9% bij aan het nationale doel dat in het Klimaatakkoord staat.
De regio Rotterdam Den Haag vindt het landschap heel belangrijk en vindt dat we alleen moeten doen wat past. Daarom wil de regio vooral zonne-energie op daken, parkeerplaatsen en waterbassins. De regio gaat verder kijken waar nog meer mogelijkheden zijn om zonne-energie en ook voor windenergie op te wekken, maar dat moet het landschap dan wel aankunnen. Een optie is dan langs (spoor)wegen. Er komt geen opwekking van duurzame elektriciteit in natuurgebieden. Elk gebied krijgt zijn eigen aanpak, met participatie van iedereen die het aangaat en met een zorgvuldige analyse van de mogelijkheden wordt bekeken hoe de grootschalige elektriciteitsopwekking het beste kan.
Groengas en waterstof; hoogwaardig inzetten
Er is ook gekeken naar de kansen voor productie en transport van duurzame brandstoffen. Daarvoor is de uitgangssituatie goed, aldus de regio. ‘Groengas en waterstof kunnen breed in het energiesysteem worden ingezet maar zijn nu nog beperkt beschikbaar. De samenwerkende partijen in onze regio hebben de ambitie om het gebruik van groengas en waterstof richting 2030 en 2050 flink te verhogen. Vooral waterstof geproduceerd uit duurzame elektriciteit (groene waterstof) moet een grote rol gaan spelen. We willen schaarse duurzame brandstoffen zo hoogwaardig mogelijk inzetten.’
Publieke belangen borgen
In de regio wonen circa 2,4 miljoen mensen, liggen twee grote steden, enkele landelijke gemeenten, waaronder Wassenaar, een wereldhaven en een toonaangevend glastuinbouwcluster. De regio vindt dat de open gebieden nadrukkelijk bijdragen aan de aantrekkelijke leef-, woon- en werkomgeving.
De veranderingen door de energietransitie zijn straks zichtbaar en hebben invloed op het dagelijks leven. Daarom besteden de partijen in de regio veel aandacht aan participatie tijdens de ontwikkeling en de (toekomstige) uitvoering van de RES.
Wassenaar aan zet
Alle partijen bepalen hoe de RES wordt vertaald naar hun eigen lokale (omgevings)beleid. Ook kijken ze welke acties daarvoor nodig zijn. De gemeenteraden, Provinciale Staten en de algemene besturen van de waterschappen besluiten voor juli 2021 over de vaststelling van deze RES 1.0. Ook in Wassenaar zal voor 1 juli het besluit gaan plaatsvinden. Als de Wassenaarse gemeenteraad akkoord gaat, schaart zij zich achter de gestelde ambitie en zal zij zich inzetten om deze in onderlinge samenwerking te realiseren. De RES krijgt elke twee jaar een update. Dat gebeurt op basis van nieuwe inzichten, ervaring en technieken.
Wat betekent de RES voor inwoners en bedrijven?
Inwoners en bedrijven merken niet allemaal hetzelfde van de Regionale Energie Strategie. De RES is namelijk een strategie die de gemeenten gaan gebruiken om plannen te maken. Dat doen de gemeenten samen met deskundigen, inwoners, bedrijven, organisaties en energiecoöperaties. Samen gaan ze op zoek naar hoe de doelen gehaald kunnen worden. Ze maken daarvoor lokaal beleid en plannen. Uiteindelijk gaat iedereen iets merken van de energietransitie, bijvoorbeeld omdat er zonnepanelen op het dak van een winkelcentrum worden gelegd. Wethouder Kees Wassenaar: ‘We moeten allemaal samen optrekken om de landelijke klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen’.
De gemeente bespreekt de energietransitie met haar inwoners en bedrijven omdat lokaal het beste bekend is wat er past in de eigen omgeving. Inwoners en bedrijven kunnen vragen stellen aan hun gemeente. Tegelijkertijd houden buurgemeenten contact met elkaar want energie en warmte stoppen niet bij een gemeentegrens. Het doel is om voor iedereen betaalbare, betrouwbare, veilige en schone energie beschikbaar te hebben.’
