Rijk, provincie, de gemeente Wassenaar, Stichting Valkenburg Groen (SVG) e.a. hebben in totaal 30 zienswijzen ingediend op het bestemmingsplan Valkenhorst (bebouwing van voormalig vliegveld Valkenburg). Nagenoeg alle essentiële bezwaren werden door Katwijk ongegrond verklaard. Vorige week kon in een Katwijkse commissievergadering mondeling worden gereageerd op deze afwijzing. Namens B&W voerde de burgemeester het woord.
De burgemeester liet tot onze verbazing veel belangrijke afgewezen bezwaarpunten onbesproken, daarmee suggererend dat Wassenaar zich neerlegde bij die afwijzingen. Hij stelde wel dat Wassenaar heel blij was dat Katwijk in de randzone bij de gemeentegrens de maximale bouwhoogte van 30m naar 15m had teruggebracht. Maar dat had hij zoals hierna wordt toegelicht juist niet moeten zeggen! Teleurgesteld was de burgemeester dat Katwijk in het bestemmingsplan de Bestuurlijke Afspraken uit 2018 en 2020 juridisch niet duidelijk genoeg had vastgelegd.
Omdat dit het hoofdbezwaar van de burgemeester was en door Katwijk was afgewezen zou je als burger willen kunnen beoordelen wat hier nu eigenlijk speelt. Wat is het voordeel voor Wassenaar van het juridisch in een bestemmingsplan vastleggen van deze omvangrijke afspraak-overeenkomsten? Wassenaar beschikt toch al over door alle vier partijen ondertekende overeenkomsten? Welke afspraken bedoelt hij precies? Delen van die Bestuurlijke Afspraken zijn al ingehaald door nieuwe ontwikkelingen.
Afspraken hoe om te gaan met de stikstofontwikkelingen die de planvorming zeer bemoeilijken, zo niet onmogelijk maken, ontbreken juist. Nieuwe ontwikkelingen zoals de forse voorgenomen woningbouw in aangrenzende gebieden vormen ook geen onderdeel van die afspraken. Wat wil Wassenaar precies met dit bezwaar bereiken? Als dit een hoofdbezwaar is terwijl er veel meer belangrijkere afgewezen bezwaren zijn waarop niet wordt gereageerd dan moeten de burgemeester en B&W hun optreden en hun strategie nog eens goed toelichten.
Over die andere bezwaarpunten het volgende.
De burgemeester wees er in het spreekrecht op dat de bouwmogelijkheden in de randzone bij de gemeentegrens juridisch moesten worden geborgd. Hij doelde hierbij op een kaartje in het bestemmingsplan (“ontwikkelprincipe”) dat schematisch aangeeft wat volgens Katwijk in dat overgangsgebied aan bebouwing mogelijk is. Dat de burgemeester volstond met alleen vragen om juridische vastlegging en geen inhoudelijke kritiek uitte op het kaartje dat veel meer en veel hogere bebouwing (ook flats) toelaat dan Wassenaar wil, was opmerkelijk en strookt niet met de zienswijze van de gemeenteraad. In die zienswijze staat namelijk letterlijk dat Wassenaar wil dat in die overgangszone “slechts een enkele topwoning mag worden gesitueerd”.
Bovendien verzette de burgemeester zich niet tegen de weigering van Katwijk om een minimale kavelgrootte van 1500m2 voor de 500 topwoningen vast te stellen. Door die weigering kan in het overgangsgebied veel dichter worden gebouwd en komt niet aan de orde dat provinciale voorwaarden niet worden nagekomen, hetgeen van belang is omdat discussie daarover kan leiden tot een plicht om de groene buffer alsnog te verbreden.
Wat wij helemaal niet begrijpen is dat B&W content zijn met een bouwhoogte van 15m voor gestapelde bebouwing op de grens met de Wassenaarse groene zone. Dan kunnen daar straks flats tot 5-hoog worden gebouwd! Dat is volstrekt in strijd met het bufferbreedte- en groene zone-beleid en de door Wassenaar gewenste vloeiende overgang van de groene zone naar de Katwijkse bebouwing. Waar is die tevredenheid met 15m in vredesnaam op gebaseerd? Bovendien is de nu op de plankaart ingetekende overgangszone veel te smal, als je kijkt naar wat de Wassenaarse bevolking en de raad willen.
Opmerkelijk was ook dat de burgemeester niet inging op een van de belangrijkste bezwaarpunten van de raad, namelijk het feit dat Katwijk de ontwikkelingen in het aan Valkenhorst grenzende gebied Zijlhoek/deWoerd/Valkenburgsemeer, waardoor de locatie straks geen 5600 maar mogelijk 7000 woningen telt, niet in haar bestemmingsplan meeneemt. Katwijk gaat de planologische discussie daarover niet aan maar doet het bezwaar af met het nietszeggend argument dat die gebieden niet binnen het plangebied Valkenhorst vallen. In feite zou er door die nieuwe ontwikkelingen een geheel nieuw bestemmingsplan moeten komen!
Voorts is in het bestemmingsplan de zuidelijke plan-helft (woongebied tegen Wassenaar aan) op de kaart slechts met een grenslijn aangegeven met de toelichting dat dit gebied later verder zal worden ingevuld! Zelfs het begin van een stedenbouwkundige planopzet ontbreekt, het gebied is blanco. Maar met dat eenvoudige lijntje wordt de uiterste bouwgrens en daarmee ook de door velen betwiste bufferbreedte zonder planologische motivering juridisch wel eventjes onweerlegbaar vastgelegd. Onbegrijpelijk dat het beoordelen en meepraten over de ruimtelijke ontwikkelingen rond de grootste woningbouwlocatie van Zuid-Holland op deze onaffe en onverantwoorde wijze wordt georganiseerd. Tenslotte viel op dat Wassenaar het grote probleem van de stikstof, waar Katwijk mee worstelt, niet aanroerde.
De manier van stikstofsaldering door Katwijk in het ontwerp bestemmingsplan Valkenhorst is in strijd met de Europese regels. Er moet sprake zijn van een feitelijke migratie van stikstof depositie, geen papieren migratie.
Geconcludeerd kan worden dat er een planologisch onaanvaardbaar wangedrocht is ontstaan met grote sneuvelkans bij de Raad van State. Het plan is volstrekt ongeschikt om in deze vorm een officiële bestemmingsplanprocedure mee aan te gaan.
En er mankeert nog veel meer aan het bestemmingsplan, wat in dit artikel niet allemaal kan worden behandeld. Als na 15 jaar praten overheden als het Rijk (RijksVastgoedBedrijf), de provincie en planpartner de gemeente Wassenaar zich op het laatste moment genoodzaakt zien in een formele procedure officieel bezwaren te gaan indienen, dan moet alleen daaruit al worden geconcludeerd dat er nog geen sprake is van een weloverwogen en goed afgerond plan en dat planverbetering hoogst noodzakelijk is. Het trieste is dat over allerlei voor Wassenaar en haar inwoners zeer belangrijke zaken nu definitieve beslissingen in Katwijk worden genomen terwijl Katwijk laat zien dat Wassenaarse belangen nauwelijks tot geen rol spelen.
Tegelijkertijd toont het Wassenaarse college van B&W onvoldoende strijdlust in deze beslissende fase van de besluitvorming. Op 3 februari is er in Katwijk een afrondende commissievergadering en op 17 februari is de vaststelling van het bestemmingsplan door de Katwijkse raad gepland. SVG vertrouwt dat onze raadsleden (en hopelijk ook Wassenaarse burgers) ruim vóór de definitieve planvaststelling alles op alles zullen zetten om de Wassenaarse belangen (dus o.a. de hiervoorgenoemde en andere op de zienswijze gebaseerde en niet in het spreekrecht geuite kritiek) mondeling en op schrift in Katwijk bij de Katwijkse raadsleden en wethouder Mostert op tafel te krijgen.
Richting de Wassenaarse raad geldt: zonder zo’n actie wordt zinnig beroep bij de Raad van State bijna onmogelijk. Op planverbetering gerichte discussies met Katwijk moeten, procedures of niet, met nadruk worden voortgezet. Op 7 februari is de eerstvolgende vergadering van de Wassenaarse raadscommissie Fysieke Leefomgeving, één van de gelegenheden waar acties richting Katwijk kunnen worden afgesproken. Het belang van Wassenaar vraagt om meer druk op Katwijk.
John Borking en Ekko Krol
Stichting Valkenburg Groen
