Bij een aantal Katwijkers rust er nog steeds een taboe op. “Daar kan je maar beter niet over praten.” Robert Haasnoot schreef er de roman Waanzee over en socioloog Joop Burgerhout gaat er op dinsdag 2 augustus om 19.30 uur in het DUNAatelier in Katwijk een ‘Praetje’ over houden: De Gekkenlogger.
Al eens eerder, in 2018 kwam Joop Burgerhout vertellen over “De Gekkenlogger”, een tragedie die sinds 1915 de gemoederen in Katwijk bezighoudt. Dat bleek wel door de overweldigende belangstelling voor de lezing. Niet iedereen kon deze destijds bijwonen omdat alle stoelen (en staanplaatsen) bezet waren in het DUNAatelier. Daarom werd besloten dit onderwerp nog eens op de agenda te zetten. Dat dit tot 2022 duurde werd veroorzaakt door Covid.
Psychose
De KW 171 “Noordzee V” vertrok op 6 augustus 1915 met aan boord dertien diep gelovige, bevriende visserslui uit Katwijk. Zes weken later dreef het schip deels gesloopt rond op zee. De “Noordzee V” had geen masten meer, het dek was weg en de bemanningsleden zaten op spanten. Tien bemanningsleden zongen aan één stuk door keihard psalmen. Volgens Burgerhout was het meer schreeuwen. De andere drie waren op gruwelijke wijze gedood. Delen van hun stoffelijke overschotten waren nog aan boord. De tien verkeerden – zouden we vandaag zeggen – in een psychose.
De heiliging
Socioloog Joop Burgerhout, opgegroeid in Katwijk, studeerde theologie en sociologie in Leiden. Hij was geïnteresseerd in de relatie tussen religie en geweld. Hij studeerde uiteindelijk af bij de criminoloog prof. Buikhuisen. Pas in 1992 zijn alle documenten die met de Gekkenlogger te maken hebben bij elkaar gebracht en heeft Burgerhout er een samenhangend verslag van kunnen maken. Hij heeft er een boek over geschreven: “De Gekkenlogger of de Heiliging van Arie Vlieland”. Overigens is volgens Burgerhout de voorzitter van de Kunstvereeniging Katwijk geen nazaat van deze Arie Vlieland (later woonachtig in Wassenaar, red.).
De meeste nazaten van de bemanningsleden die Joop Burgerhout na zijn speurwerk heeft gesproken waren opgelucht dat hij erover kwam praten. Ze waren blij dat ze de feiten te horen kregen.
Werkelijke oorzaak
Wie wil weten wat volgens Joop Burgerhout de werkelijke oorzaak is van het drama op de Gekkenlogger KW 171 “Noordzee V” komt op dinsdag 2 augustus om 20.00 uur naar het DUNAatelier op het Duinplein, Boulevard Zeezijde tegenover de vuurbaak. ‘Vrienden’ van de Kunstvereeniging hebben gratis toegang, niet-leden betalen € 5,–.
Meer informatie: www.schilderenaanzee.nl
