In de duinen van Wassenaar is begin dit jaar een bijzondere vondst gedaan. Tijdens werkzaamheden van drinkwaterbedrijf Dunea in Berkheide zijn de restanten van een boerderij met waterput ontdekt, op basis van de eerste bevindingen vermoedelijk daterend in de vroege middeleeuwen. Deze vondst is uniek en de oudst bekende huisplaats in gemeente Wassenaar tot nu toe.
De vondst werd gedaan door archeologen van Antea Group die, zoals gebruikelijk, werkzaamheden in de duinen begeleiden. In een diepe laag in de bodem zijn verkleuringen in het zand en enkele scherven van aardewerk gevonden, die wijzen op de aanwezigheid van een boerderij. ‘Dit is bijzonder, want in Wassenaar hebben we nog niet eerder een huisplaats uit deze tijd gevonden’, vertelt Jorinde Vroeijenstijn, archeoloog bij gemeente Wassenaar. De gevonden restanten zijn gevonden op 4 meter diepte op een vroegere duintop. Het omvat een boerderij compleet met waterput en haardplaats. De omvang van de opgraving was relatief klein, maar de vondsten zijn wel heel bijzonder. Voorheen zijn wel eens resten aangetroffen zoals vuursteen, scherven of botten in het duingebied, maar een huisplaats zoals deze is uniek.
Drinkwater is onmisbaar
Programmamanager Kevin Joosten van Dunea: “De werkzaamheden die we hier uitvoeren hebben als doel om de waterwinning uit te breiden zodat we onze alsmaar groeiende bevolking ook in de toekomst van onmisbaar drinkwater kunnen voorzien. Dat we precies op deze plek, in ons jubileumjaar, een oude waterput aantreffen maakt het extra bijzonder. Ook in die tijd wist men blijkbaar al dat er in de duinen schoon en betrouwbaar drinkwater te vinden was. Drinkwater is sinds mensenheugenis een kostbaar goed en is altijd al de basis geweest bij het kiezen van een tijdelijke of permanente nederzetting.”
Voor archeologen zijn waterputten een waardevolle bron van informatie. Archeoloog Vroeijenstijn: “Op de bodem van een put vinden we vaak scherven van kapot aardewerk. Je kunt je voorstellen dat iemand wel eens wat uit zijn handen liet vallen boven zo’n put of zelfs bewust iets in de put gooide. Deze scherven kunnen ons iets vertellen over het tijdperk waarin deze mensen geleefd hebben. Het ontdekte aardewerk in de waterput is vermoedelijk uit de 9e eeuw, wat wijst op de vroege middeleeuwen. Deze theorie moet nog bevestigd worden, maar we hebben sterke vermoedens dat het een boerderij betreft die al generaties werd bewoond door 1 familie. Dat wordt op dit moment uitgezocht.”
Belangrijk puzzelstukje ontrafelt
De gemeentelijk archeoloog van Wassenaar is erg enthousiast over deze ontdekking. “Het is een belangrijk puzzelstukje in het geheel van onze lokale geschiedenis,” ze vervolgt: “Deze ontdekking draagt bij aan het begrijpen van een periode in de geschiedenis van Wassenaar en Katwijk waar weinig over bekend is, met name de periode tussen 300 na Christus en 700. Bewoningssporen hier in de duinen zijn kleinschalig en heel vondstarm. De kans dat we een huisplaats als deze aantreffen is niet zo groot, daarom is deze opgraving van grote waarde voor het begrijpen wie hier woonde en hoe zij omgingen met dit dynamische kustgebied. Het biedt nieuwe inzichten in het leven in deze regio tijdens de vroege middeleeuwen.”
Joosten benadrukt dat historisch erfgoed een belangrijk aandachtspunt is tijdens werkzaamheden: “Als Dunea vinden we het vanzelfsprekend dat we tijdens noodzakelijke werkzaamheden ook iets kunnen bijdragen aan de kennis over ons gebied. Samen met de archeologen van de gemeente Wassenaar en Antea Group hebben we een mooi stukje geschiedenis van ons gebied kunnen blootleggen. Dit ging in goede harmonie met alle partijen, er is uitstekend gecommuniceerd, er is veilig gewerkt en onze eigen werkzaamheden konden op tijd hervat worden. Een win-win situatie voor ons allemaal.”
Wethouder Cultuur en Welzijn Ronald Zoutendijk onderschrijft het belang van de samenwerking: “Wat een bijzondere vondst in het duingebied van Wassenaar! Deze vondst toont de meerwaarde van de goede samenwerking tussen de gemeente, Dunea, het opgravende bureau en de civiele aannemer. Bij het opgraven van de aangetroffen huisplaats hebben we het vondstmateriaal kunnen veiligstellen. Hiermee wordt een mooi puzzelstukje toegevoegd aan het verhaal van Wassenaar.”
De gevonden scherven en verkleuringen zijn zorgvuldig gedocumenteerd, gefotografeerd en beschreven en de scherven zijn naar een depot gebracht waar uitvoerig onderzoek wordt gedaan naar de datering van de restanten.
