In Meijendel, het gebied met een van de hoogste dichtheden aan nachtegalen in Nederland, heeft Dunea sinds 2021 onderzoek gedaan naar hoe landschapsbeheer de nachtegalenpopulatie beïnvloedt. De uitkomsten zijn veelbelovend: het gaat goed met de nachtegaal in Meijendel, mede dankzij de begrazing door de Galloway-runderen, konikpaarden en schapen.
Afgezien van zijn zangkwaliteiten is de nachtegaal een fraaie, maar onopvallende vogel. Nachtegalen houden van dichte struiken om zich in te verstoppen, het liefst met wat open ruimte om rond te scharrelen en met brandnetels in de buurt om een nest in te bouwen. Om te zorgen dat deze vogels en andere duinbewoners deze verschillende landschappen tot hun beschikking hebben, maakt Dunea gebruik van begrazing door paarden, koeien en konijnen.
Onderzoeksresultaten
Onderzoeker Herman van Oosten heeft onderzocht of begrazing effect heeft op het aantal nachtegalen. De onderzoeksresultaten laten zien dat de manier waarop Dunea het gebied beheert goed werkt voor de nachtegalen. Door de lichte (extensieve) manier van begrazing ontstaat er variatie in het landschap. Zo is er voldoende beschutting voor de nachtegalen om een nest te bouwen en zijn er ook voldoende open stukken waar de vogel kan jagen op insecten in open gras.
Een andere interessante bevinding is wat de nachtegalen, vooral de jonge vogels, eten in de verschillende stadia van hun leven. Van Oosten heeft bijvoorbeeld geconstateerd dat de rozenkever, rupsen van de kleine wintervlinder en libellen een belangrijk onderdeel zijn van het dieet van de nachtegaal en dat de aanwezigheid van deze verschillende insecten belangrijk zijn voor het voortbestaan van de vogel.
Aantal nachtegalen ongewijzigd
Het aantal nachtegalen is al tientallen jaren min of meer gelijk, er zijn ongeveer 350 paren in het duin. Waarom dan toch onderzoek doen? Ecoloog Maarten Werink: “Vaak wordt er onderzoek gedaan als de aantallen van een soort al laag zijn, maar feitelijk ben je dan al te laat. Daarom ben ik blij dat mijn voorganger Harrie van der Hagen dit onderzoek heeft geïnitieerd. We hebben nu eigenlijk de ultieme nulmeting gedaan, op een moment dat het goed gaat met de vogel. De nachtegaal is de iconische vogel van Meijendel. Als beheerder van het duinlandschap voelen we ons voor hem verantwoordelijk en daarom houden we de populatie nauwkeurig in de gaten.”
Dit onderzoek draagt bij aan meer kennis over de relatie tussen vogelpopulaties en beheer. Het helpt Dunea de duingebieden nog beter te beheren en te zorgen voor een duurzame toekomst voor de nachtegaal en andere duinbewoners in Meijendel.
