Het echtpaar Harry Vogels en Lieke van Amstel geeft vanuit het steunpunt gastsprekers Westerbork door het hele land gastlessen op scholen. Op woensdag 24 april gaven zij een gastles aan groep 8 van de Bonifaciusschool over hun beider opa’s in de oorlog. De opa van Harry was ‘fout’, de opa van Lieke was ‘goed’.
Harry Vogels en Lieke van Amstel groeiden beiden op in Wassenaar. Daarom was het heel bijzonder, dat ze deze keer een les konden geven op een Wassenaarse school. De opa van Harry was in Wassenaar postbode. Hij werkte voor de PTT. De opa van Lieke werkte ook voor de PTT en maakte telefoonverbindingen in Alkmaar. De opa van Harry koos ervoor om lid te worden van de NSB en de opa van Lieke ging in het verzet.
Met beiden liep het niet goed af. De opa van Lieke van Amstel kwam om in concentratiekamp Wöbbelin, een buitenkamp van Neuengamme. De opa van Harry Vogels werd na de oorlog zwaar gestraft voor zijn NSB lidmaatschap . Hij werd gevangen genomen, mocht geen ambtenaar meer zijn en mocht niet meer stemmen. Bovendien werd al zijn spaargeld afgepakt. Opa Vogels moest daarna met zijn gezin in armoede leven. Hij stierf uiteindelijk berooid.
Beide opa’s maakten een keuze in de oorlog waarvan zij dachten dat het de goede was. Niemand wist welke keuze uiteindelijk de goede zou zijn. Het liep met beiden niet goed af.
De leerlingen van groep 8 van de Bonifaciusschool luisterden anderhalf uur geboeid naar de verhalen, die Harry en Lieke vertelden. Hun verhalen werden ondersteund door een powerpoint presentatie met beelden uit de oorlog en beelden over Wassenaar en de school uit vroeger tijden.
Wethouder Bloemendaal had samen met twee medewerkers en oud- leerkracht en lid van de werkgroep Stolpersteine Ton Beijersbergen, achter in de klas plaatsgenomen om het verhaal van de twee opa’s mee te beleven.
Het feit, dat aan het einde van de oorlog kinderen werden ingezet om voor het Duitse leger te vechten en dat die bij bosjes stierven, maakte indruk. Zij waren niet veel ouder, dan de kinderen in deze groep 8 en liggen veelal begraven op de Duitse begraafplaats in IJsselstein.
Ook waren er allerlei materialen, krantenknipsels en brieven, die de leerlingen mochten bekijken. Lieke van Amstel liet ze beleven wat het was om op appel te moeten staan. ‘Zo moesten ze soms uren staan’, vertelde ze ‘En als ze naar de wc moesten, dan mocht dat niet. ‘
Harry Vogels schreef in 2021 een boek over de geschiedenis van zijn opa, genaamd ‘Schaamte en trots in Wassenaar‘. De schaamte gold zijn opa en de trots gold zijn vader, die zich verzette tegen de ideeën van zijn vader. Lieke van Amstel vertelde het verhaal van haar opa al jaren op Duitse en Nederlandse scholen.
Vanuit het succes van de lessen, die zij in het land gaven, ontstond het idee om een boek te schrijven voor leerlingen van groep 8. Een boek, dat kinderen van die leeftijd aanspreekt. Dit boek genaamd ‘onze opa’s in de oorlog’ kregen alle groep 8 leerlingen van de Bonifaciusschool op deze dag cadeau.
“Wij willen ervoor zorgen, dat leerlingen in deze tijd, waarin Jodenhaat en onverdraagzaamheid weer toenemen, zich bewust worden van wat dat te weeg kan brengen “, aldus het echtpaar.
