In Wassenaar wordt vaak in algemene termen gesproken over de bestuurscultuur. Wat D66 betreft zou het juist meer moeten gaan over de vraag wat goed bestuur is en wat het voor ons als bestuur en politiek betekent. Dat we dingen goed doen voor onze inwoners. Dat we zorgen voor goede voorzieningen en dienstverlening voor onze inwoners. Goed lokaal bestuur houdt ook in dat je samenwerkt en in staat bent om de noodzakelijke besluiten te nemen en uit te voeren, dat je diensten levert aan je inwoners. Uiteindelijk is dat doorslaggevend om te bepalen of je als gemeente een zelfstandige toekomst hebt en voldoet aan goed lokaal bestuur.
Op 24 juni spraken wij over de Kadernota. Deze gaat met name over de inkomsten en uitgaven van onze gemeente. De gemeente Wassenaar krijgt in 2025 al te maken met de eerste gevolgen van de herziening van het gemeentefonds. We krijgen als gemeente Wassenaar de komende jaren minder geld. De afgelopen jaren steeg voor alle gemeenten de algemene uitkering, maar voor Wassenaar vlakt deze stijging af en in 2026 daalt deze zelfs. Terwijl de prijsstijgingen leiden tot hogere kosten en uitgaven.
Het geld uit het gemeentefonds moet worden verdeeld tussen de 342 gemeenten in Nederland. Hoeveel geld gemeenten uit het gemeentefonds krijgen, hangt af van hun kenmerken en belastingcapaciteit. De belastingcapaciteit geeft aan hoeveel belasting een gemeente jaarlijks kan innen. Het Rijk kijkt bij de verdeling van het gemeentefonds naar maar liefst 60 verschillende maatstaven (aantal inwoners, oppervlakte, aantal uitkeringsgerechtigden, etc.). Het is dus erg lastig om gemeenten onderling te vergelijken.
De afname van de uitkering wordt mede veroorzaakt door de ozb maatstaf. Rijke gemeenten krijgen namelijk een korting van het Rijk op hun algemene uitkering. De in Nederland gekozen grondslagmethode zorgt ervoor dat gemeenten zoals Wassenaar met relatief dure huizen een relatief lage uitkering ontvangen. Dit geld wordt je als gemeente geacht zelf op te halen, want een hoge WOZ waarde stelt je in staat om met hetzelfde tarief meer geld op te halen dan een gemeente met goedkopere huizen.
Maar dat geld vraag je wel van je huizenbezitters, en dan gaat het niet om een tarief of percentage, maar om echt geld, geld dat je elk jaar moet ophalen bij je inwoners. Dat vraagt dus wel om enige terughoudendheid. De overige lokale lasten zijn kostendekkend en kunnen dus niet vrij besteedbaar worden aangewend voor het op peil houden van de voorzieningen in ons dorp. De zogenaamde ozb knop is dus de enige knop van betekenis waaraan je als lokaal bestuur kunt draaien om je inkomsten te vergroten.
Voor D66 is het belangrijk om het stijgen van de lokale lasten te beperken. Het is gemakkelijk om de stijgende kosten en dalende inkomsten af te wentelen op de inwoners van Wassenaar, maar op die manier worden echte keuzes vermeden. Met deze inzet namen wij deel aan het debat over de Kadernota.
Het college heeft met de Kadernota een brede waaier aan voorstellen gepresenteerd die neerkomen op het beperkt verhogen van de lokale lasten, evenwichtige bezuinigingen én diverse beleidswijzigingen die moeten leiden tot besparingen (zogenaamde ombuigingen). De drie oppositiepartijen hebben na het debat uiteindelijk tegen de kadernota gestemd. Dat is uiteraard hun goed recht, maar bij de Kadernota gaat het er juist om dat je als partij met amendementen of moties komt om de kaders bij te sturen. De Kadernota is hét moment om de plannen bij te sturen. En als je dit nalaat, maar wel tegenstemt, dan ontneem je jezelf en je kiezers de kans om daadwerkelijk iets te veranderen. Tegen de Kadernota stemmen om het tegenstemmen, daar hebben de inwoners van Wassenaar uiteindelijk niets aan.
Het dient in de raad te gaan over het nemen van verantwoordelijkheid door het aandragen van oplossingen om te zorgen dat we als gemeente onze meest kwetsbare inwoners kunnen blijven ondersteunen, ons voorzieningenniveau op peil kunnen houden en de lasten voor onze inwoners op een dragelijk niveau. Het helpt niet om het alleen maar over geld te hebben.
We zullen uiteindelijk samen verantwoordelijkheid moeten nemen voor goed lokaal bestuur in Wassenaar. Kunnen we nog waarmaken wat we willen en wat willen onze inwoners eigenlijk? En welke keuzes horen hierbij? Dat zijn de vragen waaraan alle partijen een bijdrage kunnen – en wat D66 betreft moeten – leveren.
Rogier Krabbendam
Fractievoorzitter D66 Wassenaar
