Waren broer en zus Simon en Corrie den Held in de oorlog dat wat hun achternaam doet vermoeden? Een held, of juist niet ?
Simon den Held werd geboren in Den Haag in 1918 en zijn zusje Corrie werd geboren in 1929. Zij woonden aan de Rijksstraatweg 300 in Wassenaar. Simon was filmtechnicus op het complex Filmstad. Filmstad was een filmstudio, die na de oorlog ook als gevangenis voor NSB-ers werd gebruikt en was gelegen in het landgoed Oosterbeek aan de Benoordenhoutseweg.
Simon
In de archieven staat te lezen, dat Simon den Held aan het einde van de oorlog door de geallieerden was gedetineerd in bewaringskamp Wezep. Hij werd daar in psychotische toestand opgenomen onder de verdenking van samenwerking met de Duitse Sicherheitsdienst (SD) en afpersing van gelden.
Opvallend is, dat hij enkele jaren daarvoor door diezelfde SD was gearresteerd op verdenking van medeplichtigheid aan moord op een SD-er en werd opgesloten in het cellencomplex in Scheveningen. Den Held was goed bevriend met Anton van der Waals. Van der Waals is één van de grootste landverraders die Nederland ooit heeft gekend . Van der Waals had onder een valse naam verkering gezocht met de jonge Corrie den Held. Op voorspraak van Van der Waals werd Simon den Held vrijgelaten door de SD. Van der Waals gaf aan, dat Den Held een actieve rol had gespeeld in het doorgeven van informatie. Achteraf bleek Den Held alleen een soort boodschappenjongen te zijn geweest. Wel had hij Van der Waals geholpen met het in stukken snijden en laten verdwijnen van een lijk in de Loosdrechtse plassen.
Na zijn ontslag uit de Scheveningse gevangenis kreeg Den Held verkering met Anke, de dochter van de eigenaar van wasinrichting Voerman. Voerman werd door de SD gearresteerd op verdenking van de verduistering van goederen van de Wehrmacht. Hij was namelijk in het bezit van de sleutel van het aan zijn huis grenzende pakhuis, waarin de goederen lagen opgeslagen. Door bemiddeling van een buurvrouw zou Voerman na het betalen van een bedrag van duizend gulden weer naar huis mogen. Den Held had echter, in samenspraak met Van der Waals, een bedrag van 40.000 gulden uit de portefeuille van zijn schoonvader gestolen onder het mom, dat hij dat bedrag moest betalen voor diens vrijlating. Den Held en Voerman werden daarna nogmaals gearresteerd op verdenking van chantage en ook de zoons van Voerman liepen gevaar. Na het betalen van 10.000 gulden aan de vrijwillig tot de Waffen-ss toegetreden Willem van Boetzelaer, werden zij in vrijheid gesteld. Het bedrag van 40.000 gulden werd daarna teruggevonden in het huis van Den Held en terugbetaald.
Of Simon den Held uiteindelijk in het kamp Wezep is overleden of is opgenomen in een psychiatrische inrichting is niet terug te vinden in de archieven.
Corrie
Corrie den Held was een jong meisje van 19 toen de ‘jonkheer en verzetsheld’ Anton van der Waals onder de valse naam Hendrik Jan van Veen verkering met haar zocht. Op 28 juni 1944 staat zij als knappe jonge vrouw voor de ambtenaar van de burgerlijke stand met aan haar zijde een 32 jarige man tegen wie zij opkijkt. Hendrik Jan van Veen. Hij zou teruggekomen zijn uit Indië en draagt de titels doctor ingenieur. Simon den Held is getuige op het huwelijk. In de Hervormde Kerk van Loosdrecht wordt het huwelijk ingezegend. Simon weet, naast de bruidegom, als enige in de kerk, dat er sprake is van bedrog. Doctor ingenieur van Veen is namelijk de verrader, spion en bloedhond van de Duitsers Anton van der Waals. Door zijn toedoen zuchten op dat moment meer dan 1200 mensen in concentratiekampen, of liggen doorzeefd met kogels in een massagraf.
Corrie is te goeder trouw en denkt, dat haar man zich inzet voor de goede zaak en in het verzet zit.
Al langere tijd infiltreert Van der Waals echter als dubbelspion in het Nederlandse verzet en levert mensen uit aan de SD. Als Van der Waals na de oorlog als dubbelspion gaat werken voor de geallieerden in Duitsland volgt Corrie haar man blindelings. Ze is nog steeds te goeder trouw. Als de grond hem te heet onder de voeten wordt, loopt Van der Waals over naar de Russen en laat zijn jonge vrouw in armoede achter in Duitsland. In 1945 wordt op verzoek van Corrie de scheiding uitgesproken. Haar (schijn) huwelijk had bestaan uit leugens.
Pas in 1947 keert Corrie terug naar Nederland. Ze getuigt dan in het proces tegen landverrader Van der Waals, die vervolgens de doodstraf krijgt. Corrie zelf wordt niet vervolgd, hoewel ze waarschijnlijk wel iets geweten moet hebben van twee moorden. Corrie was slechts een dekmantel geweest voor de sluwe landverrader. Een jong en naïef meisje, dat hem aanbad en die helemaal onder zijn invloed stond. Uiteindelijk was ook zij één van de vele slachtoffers van Van der Waals.
Corrie den Held hertrouwde na de oorlog en werd moeder van drie dochters.
Tekst: Peter Knijnenburg
Eindredactie: Ellen Klaver-Asscheman
Bronnen:
- Gemeentearchief Wassenaar
- Wassenaar in de Tweede Wereldoorlog
- Tussen verraders en spionnen, uitgave 1948 A. Kaptein
- Oorlogsliefde van Auke Kok
Vragen en tips via info@wasenaarders.nl
