Het aantal incidenten in het asielzoekerscentrum (AZC) en de opvanglocatie voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) is afgenomen. Op het gebied van veiligheid, schoolverzuim en de invoering van de nieuwe Spreidingswet bestaan wel zorgen. Dat blijkt uit de voortgangsbrief over het AZC dat het college naar de gemeenteraad heeft gestuurd.
Afname incidenten in het AZC
De asielopvang in Wassenaar biedt momenteel onderdak aan 930 asielzoekers, waaronder 50 amv’ers. Uit de rapportage blijkt dat het aantal incidenten in de tweede helft van 2024 is gedaald van 162 naar 131 bij de reguliere opvang en van 95 naar 58 bij de amv-locatie. De meeste incidenten betroffen overtredingen van huisregels, agressie of geweld en in enkele gevallen zelfdestructieve acties zoals suïcidale uitingen of hongerstaking.
De daling van het aantal incidenten bij de amv-locatie kwam mede door een reeks maatregelen die in september zijn ingevoerd. Dit gebeurde nadat er in de zomerperiode ernstige incidenten plaatsvonden, waaronder een poging tot brandstichting en vechtpartijen. Dertien jongeren die betrokken waren bij deze problemen, zijn permanent weggestuurd.
Bezorgdheid over verdeelbesluit
Op landelijk niveau is per 1 februari 2024 de Spreidingswet in werking getreden. Dit moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van asielzoekers over Nederland. Voor Wassenaar betekende dit aanvankelijk dat de gemeente 158 opvangplaatsen zou moeten realiseren, waarvan 13 voor amv’ers. Echter, in het definitieve verdeelbesluit van 20 december 2024 werd vastgesteld dat Wassenaar zijn huidige 930 opvangplaatsen als verplichting moest behouden.
Het college van burgemeester en wethouders toonde zich al eerder verbaasd over deze verhoging ten opzichte van de oorspronkelijke indicatie en heeft een bezwaarschrift ingediend. De gemeente stelt dat er geen juridische grondslag is voor de verhoogde opvangplicht.
Veiligheid en samenwerking
De veiligheid op en rond het AZC blijft een belangrijk aandachtspunt. Er worden regelmatig overleggen gehouden tussen het COA, de gemeente en de politie om incidenten te voorkomen en effectief aan te pakken. In de tweede helft van 2024 waren er in totaal 34 politiemeldingen waarbij AZC-bewoners betrokken waren, waaronder meldingen van overlast, vermissing en verkeersincidenten.
Het COA hanteert huisregels en sancties bij overtredingen, zoals het inhouden van verstrekkingen of uitplaatsing naar een ander AZC. Volgens de gemeente dragen deze maatregelen bij aan de veiligheid en leefbaarheid op de opvanglocatie.
Uitdagingen rondom schoolverzuim
Een zorgpunt blijft het hoge schoolverzuim onder de jongeren in de amv-locatie. De overstap van onderwijs in Wassenaar naar de Internationale Schakelklas (ISK) in Leiden heeft geleid tot een stijging in het aantal afwezigen. Oorzaken hiervan zijn onder meer taalbarrières, onzekerheid over de asielprocedure en de afstand tot de school.
Om het verzuim te verminderen, werkt de gemeente samen met scholen, het COA en leerplichtambtenaren. Er zijn afspraken gemaakt om sneller in te grijpen bij langdurige afwezigheid.
Jongerenrestaurant als succesverhaal
Een positief initiatief punt vormt het Jongerenrestaurant, dat in oktober 2024 van start ging. Jongeren, waaronder AZC-bewoners, runnen om de week een restaurant en doen zo waardevolle werkervaring op. Het project, opgezet door Stichting WESP en ondersteund door de gemeente, is succesvol gebleken met vier goed bezochte avonden en landelijke media-aandacht.
