Kunstgroep Wassenaar biedt de Kunstenaarsvereniging Terra-Viva een podium voor een bijzondere expositie met het thema Rituelen. Rituelen ontstaan overal, in de culturen en religies, maar ook dieren hebben hun rituelen. Uit onmacht zoeken we naar een handeling die – eenmaal losgezongen van een praktisch doel – een gelouterde betekenis krijgt, waarmee we pogen een wonder te verrichten, te troosten, af te dwingen of te smeken, te bevestigen. Vooral bij onzekere processen tussen leven en dood, liefde en vruchtbaarheid, maar ook in de sport en kunst zoeken we onze toevlucht tot de vreemdste verrichtingen, droevig, dwangmatig of juist heel vrolijk.
De kunstenaars, die meedoen hebben er allemaal een eigen draai aangegeven. We belichten nu de kunstenaars: Erik Rumpff, Frits Veenland en Lili Berger
Komende weken zullen Birke Hesse, Marian Meerbeek, Stéphanie Knage en Vivienne Lopes de Leão Laguna. belicht worden.

De opening van de expositie werd na een korte inleiding van Vivienne Lopes de Leão Laguna, muzikaal geopend door Violiste Olivia Lu. Olivia is als zesjarige gestart met vioolspelen. Zij komt uit Letland en studeert sinds 2 jaar aan het Koninklijk Conservatorium voor Muziek in Den Haag. Elke dag 4 uur oefenen. Zij geeft vioolles aan kinderen en speelt op kleine evenementen.
Erik Rumpff heeft na enig nadenken zijn eigen ontbijt ritueel in kunstvorm gegoten.
Erik:”Iedere ochtend verwen ik mezelf met een boterham met hagelslag, extra puur. Ik lees daarbij mijn papieren krant en drink een kop koffie. . Dit dagelijkse ritueel wordt zelden onderbroken, hoogstens als de hagelslag op is., dan is er kaas, of als ik snel weg moet. Voor de expositie Rituelen ben ik gaan fotograferen. Ik heb het maken van een foto van boterham, hagelslag, bord, kopje koffie, krant, mes toegevoegd aan mijn ochtendritueel. Deze eerste fase heeft mij een serie foto’s opgeleverd, waarin je de overeenkomsten en verschillen per dag kunt zien. Meer of minder licht van buiten, de kleur van het kopje verandert steeds, de krant heeft iedere dag een andere voorkant, soms is de hagelslag op. De dingen, die niet veranderen heb ik nog eens apart gefotografeerd. Daarmee zou ik klaar zijn geweest, het ochtendritueel is immers volledig vastgelegd.

Maar het dagelijks brood heeft een veel bredere betekenis dan die boterham die mij ’s morgens toelacht. Het eten van brood is voor veel mensen al eeuwen een gewoonte. Dit moet breed gevierd worden.
In Bijbelse teksten staat ‘ons dagelijks brood’ voorn eten in het algemeen en voor het recht van eenieder om daar een deel van te ontvangen. Dit is ongetwijfeld bij ander religies en de betere politieke stromingen ook het geval.
Ik stel mij voor dat er een cultus bestaat waarbij men in rituelen dankbaarheid toont voor deze boterham, belegd met hagelslag. Bij deze rituelen horen artefacten zoals beelden, symbolen, schilderingen, een boek voor contemplatie. In de tweede fase van mijn project heb ik mij hierin verdiept, wat geleid heeft tot een opstelling van tijdloze voorwerpen die de aanbieding voor de boterham met hagelslag ondersteunen. Ik heb zelfs de heilige St.-Vencius geschilderd op een olieverf paneel. Kom het allemaal zien in de Molen in Wassenaar.”

Lili Berger:” Het eindeloos herhalen, wat een vast onderdeel uitmaakt van mijn werk, is een ritueel. Het is als een mantra die in mijn werken zichtbaar wordt door steeds dezelfde handeling en/of vorm te herhalen. Eenzelfde handgemaakte vorm, eenzelfde handgeschreven woord, eenzelfde gelegde knoop, eenzelfde met naald en draad gemaakte steek, eenzelfde beweging! Symboliek speelt hierin vaak een eigen rol.
Mandala
In de ruimste zin van het woord is de mandala een allesomvattende ruimte die de bestaande kosmische structuur, in haar verschillende energievormen harmoniserend, samenbundelend, uitdijend en vernietigend weergeeft (Chögyam Trungpa). Het woord ‘mandala’ komt uit het Sanskriet en de letterlijke betekenis is ‘magische cirkel’. In vele culturen staan cirkels voor eenheid en natuurlijke orde. ook staat de cirkel zonder begin of einde symbool voor eeuwigheid. Voor de mandala maak ik gebuikt van handgemaakt kleivormen geïnspireerd op kant. Artefacten, amuletten of talismannen kunnen hier ook een rol spelen.
Bid kom
Een schaal waarin ‘dat, prat & love’ centraal staat. Eten is voor iedereen van belang, ivm een dieet is het bereiden hiervan voor mij een essentieel onderdeel geworden van de dagelijkse/wekelijkse handelingen. Bidden is voor mij een vorm van mediteren waarbij de herhaling van handelingen een grote rol speelt. Liede is de verbindende factor, zonder lief creëren maakt het voor mij onmogelijk om tot nieuwe werken te komen.”

Frits Veenland: “Mijn ritueel in de omgeving van Oostkapelle in Zeeland bestaat uit ‘Het zijn op bepaalde plekken, een jaarlijks terugkerend ritueel’. Ik keer graag terug naar dezelfde plek, waar ik graag ben. Ik verlang naar de plek b.v. De Manteling, om daar steeds hetzelfde beeld te maken.
De weersomstandigheden, met name de windkracht, bepaalt de keuze van mijn fietsroute om de plek te bereiken. Het zitten op de plek is het beleven van het zijn in steeds veranderende omstandigheden.
Galerie in de Molen, Molenplein 10a Wassenaar.
Geopend vrijdag t/m zondag van 14.00 – 17.00 uur tot en met 25 mei 2025