Gisteren, vrijdag 15 augustus, is in Zandvoort de grootste strandopruimactie van Nederland afgesloten. In twee weken tijd liepen ruim 2.000 vrijwilligers de hele Noordzeekust af om afval van de stranden te rapen. Stichting De Noordzee strijdt met de Boskalis Beach Cleanup Tour tegen strandafval en voor preventie. De meest voorkomende afvalsoorten waren kleine stukjes plastic en sigarettenpeuken: 51.863 in totaal.
Mislukte VN Plastictop ook slecht nieuws voor Noordzee en stranden
“Het mislukken van de VN Plastictop is uitermate teleurstellend. Want als we nog meer plastic gaan produceren komt het overgrote deel in de natuur en op vuilnishopen terecht, en dus ook in zee en op onze stranden. Minder dan 10 procent van het afvalplastic wordt nu gerecycled. Zo blijven we bezig met opruimen terwijl de afvalkraan dicht moet. Staatssecretaris Aartsen heeft de top bezocht en zegt te willen kijken wat mogelijk is, laten we dan in ieder geval voor een verbod op plastic sigarettenfilters gaan om onze stranden peukenvrij te maken”, zegt Ewout van Galen, Stichting De Noordzee.
Rookvrije stranden en een plastic filterverbod
“51.863 peuken in twee weken tijd is maar een fractie van het totale aantal sigarettenpeuken in het zand,” zegt Ewout van Galen. “Peuken zijn ontzettend schadelijk voor de natuur: ze bestaan grotendeels uit plastic, bevatten giftige stoffen en vallen uiteen in microplastics. Eén peuk kan tot 1.000 liter zeewater vervuilen en belandt in magen van vogels, vissen en zeezoogdieren.”
Sigarettenpeuken zijn nog altijd een van de meest gevonden afvalsoorten op populaire stranden. Om dit probleem structureel aan te pakken, pleit Stichting De Noordzee met een petitie voor peukenvrije stranden en een landelijk verbod op plastic sigarettenfilters.
Zandvoort sluit aan als eerste nieuwe gemeente
Steeds meer kustgemeenten maken hun stranden rookvrij. Vanaf volgend jaar sluit Zandvoort zich aan als eerste nieuwe, vijfde gemeente naast Noordwijk, Goeree-Overflakkee (Brouwersdam), Den Haag (Scheveningen) en Schouwen-Duiveland (Renesse).
“Deze gemeenten laten zien dat het kan én moet,” aldus Van Galen. “Ze geven een helder signaal af: het strand is geen asbak. Het is tijd dat de overige kustgemeenten dit voorbeeld volgen.”
Meerderheid Nederlanders wil rookvrij strand
Onderzoek toont aan dat rookvrije stranden effectief en maatschappelijk breed gesteund zijn. Het draagvlak voor geheel rookvrije stranden steeg van 23% in 2009 naar 57% in 2025 (Draagvlakonderzoek Tabaksontmoedigingsbeleid (2025) uitgevoerd door Verian in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij). CE Delft en de Erasmus Universiteit concluderen dat er op rookvrije stranden aanzienlijk minder peuken liggen, waardoor minder schadelijke stoffen in het milieu terechtkomen.
Met de evaluatie van de Europese Single Use Plastics-richtlijn in zicht, dringt Stichting De Noordzee aan op een verbod op plastic filters. Uit onderzoek van CE Delft blijkt dat dit de meest effectieve maatregel is om het aantal peuken in het zwerfafval drastisch te verminderen — een belangrijke stap richting de doelstelling van 70% reductie in 2026.
Bijzondere vondst: flessenpost uit Engeland spoelt aan in Zeeland
Tijdens de opruimactie worden er altijd opvallende vondsten gedaan. Op het strand van Vrouwenpolder stuitte het opruimteam op een bijzondere verrassing: een fles met een boodschap uit Folkestone Beach, Engeland. De flessenpost was twee weken eerder te water gelaten door Oscar en Grace en het bericht in de fles was nog leesbaar. Na contact reageerde Oscar verrast en enthousiast dat hun bericht was aangekomen, en wenste het team succes met hun inzet voor een schonere zee. Deze vondst laat zien hoe snel en ver afval zich over de wereld verspreidt.
Over Stichting De Noordzee
Stichting De Noordzee zet zich al 45 jaar in voor een schone en gezonde Noordzee. De stichting werkt samen met overheden, bedrijven, wetenschap en burgers om het unieke ecosysteem van de Noordzee te beschermen en te versterken, en combineert beleidsbeïnvloeding, wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijke betrokkenheid. De jaarlijkse landelijke strandschoonmaakactie, de Boskalis Beach Cleanup Tour, is mogelijk dankzij de steun van de hoofdsponsor Boskalis en vele andere partners.
