In de monumentale Molen van Wassenaar is sinds het weekend een bijzondere tentoonstelling te zien: de najaarsexpositie van de Voorschotense Kunstkring (VKK). Zeventien kunstenaars uit Voorschoten tonen er tot en met 16 november 2025 een rijke variatie aan werk: schilderijen, beelden, fotografie, keramiek en gemengde technieken. De molen vormt opnieuw het kloppend hart van de lokale kunst, ditmaal met een blik over de gemeentegrenzen heen.
De opening werd feestelijk verricht door Annette de Vries, hoofd kennis, collectie & programma van Paleis Het Loo. In haar sprankelende toespraak verbond zij de kracht van hedendaagse kunst met die van eeuwenoud erfgoed. Haar woorden raakten precies de kern van wat de samenwerking tussen de Wassenaarse en de Voorschotense kunstenaars beoogt: het koesteren van verbeelding en vakmanschap, maar ook het zoeken naar betekenis in een wereld die volop in beweging is.
Een krasse zestiger
De Voorschotense Kunstkring bestaat al sinds 1965. “Een krasse zestiger dus,” glimlachte De Vries bij haar introductie. “En dat doet me deugd, want het maken, zien en beleven van kunst is zó belangrijk. Zeker in een tijd waarin de wereld in brand staat, ver weg maar ook dichtbij. Kunst houdt ons gaande.”
Ze sprak met warmte en overtuiging over wat kunst vermag:
“Kunst gaat om lange lijnen — in onderwerpen, genres en stijlen.
Kunst gaat over verbeelding — abstract of realistisch, visionair of alledaags.
Kunst gaat over schoonheid — voedsel voor de ziel.
Kunst gaat over ambacht en maken — over inventie, over weerbarstige maar bloedmooie materie.
Kunst gaat over engagement — politiek, spiritueel of menselijk.
En kunst gaat over ontmoeting — met elkaar en met een andere werkelijkheid.”
Die woorden vielen in vruchtbare aarde bij het publiek, dat zich in de volle molenzaal verzameld had tussen schilderijen, beelden en keramiek van de Voorschotense gasten.
Binnen deze muren
De Vries haalde tijdens haar lezing een passage aan uit het Museumcongres dat zij onlangs bijwoonde. Spoken-word-kunstenaar Lin An Phoa had daar verwoord hoe kunstinstellingen functioneren als spiegels van de samenleving:
“Binnen deze muren wordt kunst gekoesterd en bewaard.
Binnen deze muren wordt kunst gepresenteerd en gevierd.
Binnen deze muren wordt de maatschappij gemaakt.”
“En zo is het precies,” voegde De Vries eraan toe. “Ik wil u vragen dat in gedachten te houden wanneer u deze tentoonstelling bekijkt. Hier, in de Molen van Wassenaar, wordt aan al die drie zinnen voldaan.”
De expositie laat dan ook zien hoe divers en levendig de hedendaagse beeldende kunst is. De deelnemende kunstenaars – Jacqueline van der Grijn, Jan van Luijn, Celine Michel, Ben Jansen, Harald Berends, Maria Starke-Milkó, Fanny Mazure, Nikki Laycock, Jolanda van de Laar, Patty van Hoften, Ina Versteeg, Hans Spinnler, Marian Smit, Ankie de Reus, Ilhan Yildirim, Lucy de Kruijf en René Polak – vertegenwoordigen uiteenlopende disciplines en stijlen. De muren en nissen van de molen vormen een perfecte omlijsting: intiem, ambachtelijk en tegelijk vol licht en ruimte.
Een blik van buitenaf
Voor de Wassenaarse Kunstgroep is het ontvangen van gastkunstenaars een vaste traditie geworden. “Het is inspirerend om kunstenaars van elders te verwelkomen,” zei voorzitter Otto Altmann in zijn welkomstwoord. “We leren van elkaars werkwijzen, en bezoekers zien dat kunst geen grenzen kent.”
De samenwerking met de Voorschotense Kunstkring past naadloos in die gedachte. Beide verenigingen delen een vergelijkbare missie: ruimte bieden aan professionele en amateurkunstenaars om hun werk te tonen en elkaar te versterken.
Erfgoed leeft
In een nagesprek vertelde Annette de Vries meer over haar werk bij Paleis Het Loo en de manier waarop daar verleden en heden met elkaar verbonden worden.
“Het paleis is niet alleen een museum over de Oranjes, maar ook een plek waar hedendaagse kunstenaars uitgedaagd worden om te reflecteren op dat erfgoed,” lichtte ze toe. “We tonen twee keer per jaar moderne kunstpresentaties en werken met kunstenaars als Helen Verhoeven, die de koninklijke familie in een monumentaal groepsportret heeft vastgelegd. Zo blijft het verhaal van Oranje levend én actueel.”
Sinds de grootschalige renovatie en uitbreiding is Het Loo voorzien van ondergrondse tentoonstellingszalen, cafés en publieksruimten. Daardoor kan het museum niet alleen de historische vertrekken tonen, maar ook wisselende exposities over thema’s als mode, macht en identiteit.
“Onze huidige tentoonstelling heet Dresscodes,” vertelde De Vries. “Samen met het Kunstmuseum Den Haag tonen we kleding en symboliek aan het hof door de eeuwen heen. Maar we trekken die lijn ook door naar nu: hoe beroemdheden en ontwerpers vandaag nog steeds verwijzen naar koninklijke stijl.”
Zo maakt Paleis Het Loo zichtbaar dat erfgoed niet iets statisch is, maar voortdurend in gesprek blijft met het heden. “Erfgoed is dynamisch,” aldus De Vries. “Er is niet één waarheid. Elke generatie kijkt opnieuw, stelt nieuwe vragen en ontdekt andere verhalen.”
Van Oranje tot Afrika
Tijdens het gesprek kwam ook de vraag aan bod hoe musea omgaan met particuliere kunstcollecties, zoals die van een oudere kunstenares met een reeks Afrikaanse beelden. De Vries gaf aan dat elk Rijksmuseum zijn eigen verzameldomein heeft.
“Bij ons ligt de focus op het domein Oranje – alles wat met het koningshuis te maken heeft. Maar dat betekent niet dat we geen oog hebben voor andere perspectieven. Er loopt momenteel een groot onderzoeksproject van de Universiteit Leiden naar de relatie tussen het Huis van Oranje en het koloniale verleden. Dat soort thema’s zijn belangrijk om eerlijk te belichten.”
Die open blik past bij haar overtuiging dat musea een rol hebben in het maatschappelijk gesprek. “Door andere perspectieven toe te laten, houd je de geschiedenis levend. En juist daardoor blijft kunst relevant voor nieuwe generaties.”
Een brug tussen verleden en toekomst
Met haar bevlogen woorden raakte De Vries precies de snaar die ook de kunstenaars van de Voorschotense Kunstkring bespelen: de spanning tussen traditie en vernieuwing, tussen ambacht en experiment.
De bezoekers genoten zichtbaar van het samenspel tussen de krachtige molenruimte en de gevarieerde kunstwerken. De een bleef staan bij een abstract doek vol kleur en beweging, de ander bij een subtiel keramisch werk of een portret dat bijna sprak.
Zoals De Vries het samenvatte:
“Waarom blijf je bij een werk staan? Wat raakt je, of juist niet? Kunst is subjectief – en daarom zo waardevol. Het voedt de ziel.”
Te zien tot 16 november
De tentoonstelling van de Voorschotense Kunstkring is tot en met zondag 16 november 2025 te zien in Galerie De Molen, Molenplein 10 in Wassenaar. De galerie is geopend op vrijdag, zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur.
