Met haar nieuwste boek Handboek Trauma- & Rouwverwerking zet forensisch en traumapsycholoog dr. Margaret Diekhuis-Kuiper een indrukwekkende stap. Na haar eerdere werken over dreigbrieven en risicotaxatie richt zij zich nu op de andere kant van de menselijke geest: de slachtoffers. In herkenbare verhalen en toegankelijke uitleg laat ze zien hoe pijn kan worden omgevormd tot inzicht, en hoe kennis van het brein en het hart kan leiden tot heling.
- Van dreigbrieven naar heling
- Nel en de “lijkennachten”
- Mirjam – verkocht als baby
- De psycholoog als mens
- Leven in het hier en nu
- De magie van eenvoud en verbinding
“Eigenlijk zou je haar eerdere boeken niet willen lezen,” zegt de interviewer halfschertsend. Margaret glimlacht begrijpend. “Dat klopt wel. Ze zijn heftig.”
Dr. Margaret Diekhuis-Kuiper, forensisch en traumapsycholoog, promoveerde aan de Universiteit Leiden op een onderzoek naar dreigbrieven aan publieke personen. In haar eerste boek Het woord en de daad onderzocht ze hoe tekstkenmerken iets kunnen onthullen over de intentie van de schrijver. Daarna ontwikkelde ze een risicotaxatiemethode voor dreigteksten – beide studies over de daderkant van het menselijk handelen.
Met haar derde boek, Handboek Trauma- & Rouwverwerking, kiest ze voor een totaal andere invalshoek. “Ik ontdekte dat daders soms ook slachtoffers zijn,” vertelt ze. “En dat trauma aan de basis kan liggen van gedrag dat we niet begrijpen.”
Van dreigbrieven naar heling
Vanuit haar praktijk Ensis Psychologen werkt ze met uiteenlopende cliënten: veteranen, politieagenten, slachtoffers van misdrijven. “Het begon allemaal met Nel,” vertelt ze. “Een politiemarinier die jarenlang nachtdiensten draaide en PTSS ontwikkelde.”
Nel leed bovendien aan een eetstoornis. “Ze noemde haar werk ‘de lijkennachten’. Van verkeersdrama’s tot geweldsdelicten – alles trok aan haar voorbij.” Omdat therapieën als EMDR in het begin te zwaar waren, vroeg Diekhuis haar gevoelens op te schrijven. “Dat was de start van iets helends. Door te schrijven ging ze door de pijn heen.”
Nel en de “lijkennachten”
Nel’s dagboekfragmenten vormen een rode draad in het boek. Ze laten zien hoe een sterke vrouw langzaam breekt, maar uiteindelijk ook weer betekenis vindt. “Ze wilde haar collega’s laten begrijpen wat er in haar omging,” zegt Diekhuis. “Toen heb ik haar verhalen opgenomen in mijn boek, om haar een stem te geven.”
Mirjam – verkocht als baby
Naast Nel komt Mirjam aan het woord, een vrouw die opgroeide met het besef dat ze als baby uit Libanon was verkocht. “Ze worstelde met haar identiteit,” vertelt Diekhuis. “Ze ging terug naar Libanon, vond sporen bij de Armeense kerk, maar kreeg nooit duidelijkheid.”
Ook Mirjam schreef haar ervaringen op. “Door haar verhaal te delen, vond ze uiteindelijk rust – en werd ze zelf coach voor anderen die hun wortels zoeken.”
De psycholoog als mens
Tussen de persoonlijke verhalen door legt Diekhuis in heldere taal uit wat trauma met het brein doet. “Veel mensen zoeken manieren om de pijn niet te voelen,” zegt ze. “Sommigen grijpen naar alcohol of eten. Dat is een manier van vluchten – een oerreactie van het reptielenbrein.”
Ze beschrijft in haar boek verschillende interventietechnieken, van ademhalingsoefeningen tot mindful wandelen. “Heling begint als je durft te voelen wat er is.”
Leven in het hier en nu
Ook haar eigen verhaal heeft een plek gekregen. “Na het overlijden van mijn vader besefte ik dat ik altijd naar zekerheid had gezocht,” zegt ze. “Maar zekerheid kan ook een gevangenis zijn.”
Zijn dood werd haar leermeester. “Ik leerde dat echte vrijheid zit in leven in het hier en nu. Daarom ben ik verhuisd, mijn praktijk begonnen, meer de natuur in gegaan. Ik wilde luisteren naar mijn gevoel.”
De magie van eenvoud en verbinding
Handboek Trauma- & Rouwverwerking eindigt met een hoofdstuk over geluk. Wandelen, ademhalen, contact met de natuur – eenvoudige dingen die wetenschappelijk aantoonbaar bijdragen aan herstel. “Zelfs naaldbomen scheiden stoffen af die onze bloeddruk verlagen,” zegt ze glimlachend.
Maar de kern van het boek is eenvoudiger dan dat. “Heling zit in verbinding,” benadrukt ze. “In elkaar zien, erkennen, en durven delen wat pijn doet. Want dáár begint herstel.”
