Nederland heeft dringend meer woningen nodig, maar wel veel duurzamer dan voorheen. Vijf partijen zien deze noodzaak en nemen samen actie, op voormalig vliegkamp Valkenburg in Zuid-Holland. Vandaag ondertekenden zij een intentieverklaring om het nieuw te bouwen dorp in de gemeente Katwijk van duurzame warmte en sanitatie te voorzien. Het is het startsein voor een haalbaarheidsonderzoek naar een belangrijke vernieuwing op het gebied van water en wonen.
Gemeente Katwijk, het Rijksvastgoedbedrijf en Bouwfonds Property Development (BPD), drinkwaterbedrijf Dunea en Hoogheemraadschap van Rijnland, zien allemaal in voormalig vliegkamp Valkenburg een kans voor duurzaamheid en energietransitie. “Als we niet snel klimaatneutraal leren leven, stijgt de zeespiegel en is de toekomst na 2050 uiterst onzeker in het lage westen van Nederland,” verklaart hoogheemraad Thea Fierens. “We moeten ons aanpassen en kansen benutten die er gewoon al zijn. Zo kun je afvalwater lokaal zuiveren en is het een bron voor grondstoffen en energie.”
Water als basis
“Vanaf nul kunnen beginnen is echt een kans om te vernieuwen en dat is hard nodig, zo bleek ook uit ons toekomstonderzoek met Rijnland,” vervolgt Wim Drossaert, directeur van Dunea. “Dit warmte- en sanitatieconcept is de eerste concrete oplossing die we samen aanbieden om water slimmer te gebruiken. De temperatuur van water is een uitstekende bron voor warmte en koude. We hebben een grote leiding liggen onder het gebied en we zetten onze expertise graag breder in. Als het haalbaarheidsonderzoek de seinen op groen zet, bieden wij straks naast koel en betrouwbaar drinkwater uit de kraan, ook warmte en koude aan via een apart warmtenet.”
Integrale gebiedsontwikkeling
“De beoogde oplossing is innovatief en past uitstekend in de toekomstige nieuwe kern van Katwijk,” verklaart wethouder Gerard Mostert. “Duurzame en betaalbare oplossingen zijn voor ons belangrijke uitgangspunten.” Projectlocatie Valkenburg wordt niet alleen duurzaam, maar ook integraal ontwikkeld. Alle partijen denken vanaf het begin mee over de ontwikkeling van het nieuwe dorp. Dat vergroot de kans dat het ook zo wordt zoals bedacht. Met het recente stedenbouwkundig raamwerk voor het noordelijke deel, wordt de woningontwikkeling en de duurzaamheidsambitie geborgd, op het grondgebied van zowel het Rijksvastgoedbedrijf als van BPD.
Het afvalwaterconcept
Standaard worden toiletwater, douche- en keukenwater en soms ook nog hemelwater via dezelfde rioolpijp afgevoerd. Nieuwe sanitatie houdt in dat afvalwater aan de bron wordt gescheiden. Net zoals bij scheiding van afval, zijn bij gescheiden inzameling van afvalwater voordelen te behalen. In toiletwater zitten ziektekiemen, medicijnresten en microverontreinigingen. Die kunnen veel effectiever worden gezuiverd als het apart wordt ingezameld. Het komt dan ook nauwelijks meer terecht in het oppervlaktewater. Ook kan beter grondstoffen en biogas worden teruggewonnen.
Het overige ‘grijze’ water, zoals het douchewater, is vele malen schoner. Dat wil het hoogheemraadschap lokaal zuiveren, zodat het voor het dorp een extra zoetwatervoorziening kan zijn. De kleine ‘zoetwaterfabriek’ kan ook een plek zijn voor innovatieve zuiveringstechnieken.
Het warmteconcept
Het warmteconcept voor de nieuwbouw op voormalig vliegkamp Valkenburg bestaat uit een warmtenet dat kan worden gevoed vanuit verschillende warmtebronnen. Een soort centrale verwarming voor het hele dorp, waar water doorheen stroomt dat van een bepaalde temperatuur wordt voorzien. Bijvoorbeeld door de warmte of koude van water uit een transportleiding voor drinkwater.
Water is een duurzame energiebron vanwege de temperatuur. Die kun je aftappen en bewaren voor een later moment. In de zomer is water warmer dan in de winter. Die warmte kun je opslaan en gebruiken als het kouder wordt. Voor de woningen in de nieuwe wijk geeft dit een goede basistemperatuur. Om het verder op te warmen zal een efficiënte elektrische warmtepomp worden geïnstalleerd per blok huizen.
