Lentevreugd, een gebied dat zijn naam eer aandoet

Wassenaar – Weer of geen weer, regelmatig wandel ik in natuurgebied Lentevreugd. Naast wandelaars, vogelaars, Schotse Hooglanders, Konikpaarden zie ik vaak een man drukdoende met hark en kruiwagen. Wat doet hij daar en waarom?

Hugo Woudenberg heeft wel tijd voor een praatje. Vijf jaar geleden is hij in Wassenaar komen wonen, in een huisje aan de rand van Lentevreugd. Vanuit zijn huis en tuin kijkt hij uit op dit bijzondere natuurgebied. Het vinden van dit huis was een gelukstreffer. Op de dag van zijn afscheid als docent muziek en maatschappijleer aan de Haagse Daltonscholengemeenschap, kreeg hij bericht dat het te koop stond. ‘Echt voortvarend ben ik niet, maar deze keer wist ik het zeker: dit huis is voor mij! Ik was al een tijdje op zoek in Wassenaar, had al een aantal jaren een volkstuin. Vrijwel elk weekend reed ik vanuit Den Haag naar mijn volkstuintje, tussen de middag ging ik dan altijd even naar Lentevreugd. Zo heb ik de ontwikkeling van dit voormalig bollengebied tot het huidig natuurgebied gevolgd.’

Geen geraniums
Zo hij er al zin in had, echt tijd om achter de geraniums te gaan zitten, heeft Hugo niet. Nadat hij eerst het huis grondig had verbouwd, is hij zich als vrijwilliger van Staatsbosbeheer actief in gaan zetten voor het onderhoud van het natuurgebied. ‘Van een bioloog die het gebied inventariseerde, hoorde ik dat bollenvelden uitermate geschikt zijn voor de veldleeuwerik. Deze weidevogel broedt op open velden, en houdt van een droog, kortgemaaid en pollig terrein. De grote hoeveelheid duinriet en duindoorns maakte dit gebied alleen minder aantrekkelijk. Ook de grazers die hier zijn uitgezet houden niet van deze stugge pollen. Omdat Staatsbosbeheer niet voldoende geld heeft het hele gebied aan te pakken, ben ik – in overleg met hen – zelf aan de slag gegaan.’

Zangvirtuoos in een alledaags jasje
De veldleeuwerik was in de jaren zeventig een vrij algemene vogel – onopvallend door zijn schutkleur-, maar een zangvirtuoos, die al zingend tot grote hoogte stijgt en daarmee zijn territorium afbakent. Het aantal veldleeuweriken neemt al jaren dramatisch af. In Engeland helpen ze deze vogels met zogeheten ´skylark plots´, stukjes grond van vier bij vier meter die onbewerkt zijn. En met succes. ‘Nu maak ik hier ook leeuwerikveldjes. Loop maar mee, dan laat ik je het zien. Kijk, daar heb je er een!´, Vlak voor ons strijkt een klein bruin geveerd vogeltje op de grond neer. Tussen de veldjes zie ik grote bergen maaisel. ‘Een enorme klus, we beginnen er al in september mee, het grootste deel zit er nu op en het merendeel van het maaisel is al afgevoerd.

Bijzondere buitenplekjes
Bij een glooiing in het landschap blijven we even stilstaan. ‘Deze plek, de leeuwerikheuvel zoals ik het noem, is bijzonder voor me. Het was hier totaal overwoekerd. Er zit ontzettend veel arbeid in – van mij en een aantal andere vrijwilligers – en het is mooi om het resultaat te zien. Nu maar hopen dat de leeuweriken hier komen broeden.´ We vervolgen onze route richting duinrand, waar de luwte direct voelbaar is. Het is hier een paar graden warmer. ´Dit is ook een mooie plek. Door de beschutting en de warmte zijn hier veel vleermuizen, vlinders en libellen. Ik heb de eerste vleermuizen en nachtvlinders al gezien, die kunnen wel tegen wat kou. Dit wordt mijn volgende project. Binnenkort zetten we een vlinderroute uit en in de zomer gaan we avondexcursies organiseren. De route loopt langs deze kwelplas, daarlangs is beplanting te zien, waar vlinders op af komen, zoals geurende munt, ogenstroost, koninginnekruid, en heel bijzonder Parnassia.´ Hugo vertelt bevlogen en met veel kennis van de natuur. Alle bijzondere plekjes weet hij te vinden en en passant wijst hij mij op de reeën die voorbij huppelen. ‘Het voelt echt heel rijk dat ik hier woon en elke dag in de natuur bezig kan zijn’, zegt hij met een tevreden glimlach.

Natuurontbijt
‘En er zijn nog veel meer ideeën. We willen een oogstfeest voor ouders met kinderen organiseren, in het voorjaar – op zondag 12 mei – staat een natuurontbijt gepland, met streek- en biologische producten. Een gedekte lange tafel midden in Lentevreugd, terwijl de leeuweriken met hun gezang om je heen opstijgen. Misschien ook met het vioolconcert ´The Lark Ascending´ van Ralph Vaughan Williams. De opstijgende leeuwerik uit de titel danst in het zonlicht tot de avond valt. De vioolsoliste laat het vogeltje op bijzondere wijze tsjilpen en fluiten. Mooier kan toch niet.’
Geweldig lijkt me zo´n ontbijt en ik bied me spontaan als vrijwilliger aan. ‘Daar houd ik je aan!’ , zegt Hugo lachend.

We lopen terug langs de Schotse Hooglanders, de eerste kalfjes en de paarden. Het ziet er allemaal heel vredig uit. De grazers kijken af en toe op, maar reageren nauwelijks op voorbijgangers. ‘Ze zien er imposant uit, maar zijn absoluut niet gevaarlijk. Soms ben ik bezig en voel ik opeens wat geknabbel in mijn nek …’

Een warm gesprek op een gure lentedag. Na deze ontmoeting kijk ik zeker anders naar Lentevreugd en zal ik nog meer genieten van de schoonheid van dit bijzonder stukje Wassenaar.

Er blijft altijd wel wat te doen in Lentevreugd. Wassenaarders die incidenteel of structureel de handen uit de mouw willen steken en werken in de natuur heerlijk vinden, kunnen contact opnemen met Hugo Woudenberg, hugowoudenberg@hotmail.com.

© Manon van Schaik