Speech burgemeester Leendert de Lange, 4 mei 2020.
Nathan Aandagt, 26 oktober 1942, Auschwitz, 63 jaar
Sophia Aandagt-van Goch, 26 oktober 1942, Auschwitz, 64 jaar
Cornelis Aarnouts, 10 augustus 1943, Waalsdorpervlakte, 28 jaar
Petrus Aarssen, 8 maart 1945, Waalsdorpervlakte, 36 jaar
Roger Henri René Abma, 29 februari 1944, Waalsdorpervlakte, 24 jaar
“Zolang wij hun namen eren, zullen ze nooit worden vergeten”
Dit zijn de eerste vijf namen van de 574 Wassenaarders die de Tweede Wereldoorlog niet overleefden. De namen zijn voorgelezen uit een uniek boek. Het Ereboek met de namen van de Wassenaarse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, samengesteld op grond van de ‘Namenlijst’, die in 2016 is gepubliceerd.
Onder hen militairen en jonge strijders die in het verzet zaten, waarvan velen gefusilleerd op de Waalsdorpervlakte. Holocaustslachtoffers en jonge mannen die als dwangarbeider in Duitsland te werk waren gesteld. Onder hen ook Engelandvaarders, die nooit zijn aangekomen. Een jongetje dat op een landmijn liep. Twee nonnen die bij een luchtaanval stierven en koopvaardij-officieren, omgekomen in de strijd op zee.
Achter elke naam schuilt een verhaal. Een verhaal van een mens die deze gitzwarte bladzijde van onze geschiedenis heeft moeten bekopen met zijn of haar leven. Een verhaal van een dierbare die gemist wordt door degenen die achterbleven. Dat verlies heeft diepe sporen achtergelaten, tot op de dag van vandaag.
De Tweede Wereldoorlog heeft honderdduizenden Nederlanders het leven gekost. De meesten door oorlogsgeweld, maar velen ook door afschuwelijke ontberingen in bijvoorbeeld de hongerwinter van 1945. Al deze slachtoffers herdenken we vandaag.
Dit jaar, 2020, herdenken en vieren wij dat wij al 75 jaar in vrijheid mogen leven. Staan we stil bij al die mensen aan wie wij deze vrijheid te danken hebben. Deze vrijheid is echter nog steeds niet vanzelfsprekend. Nog altijd zijn er velen die wereldwijd omkomen door oorlog en geweld. Komt antisemitisme en discriminatie helaas nog steeds voor en is tolerantie in onze samenleving geen vanzelfsprekendheid. Vrijheid en democratie blijven dus fragiel. Bovendien beseffen we de waarde van onze vrijheid momenteel eens te meer, nu veel van deze vrijheden zijn ingeperkt ten gunste van onze gezondheid.
De corona-pandemie blijkt een onzichtbare vijand die nietsontziend wereldwijd slachtoffers maakt. Dit virus maakt mensen ziek en veroorzaakt onzekerheid, angst en eenzaamheid. Vandaag de dag zijn het de vele hulpverleners, zoals artsen en de verpleegkundigen, die in de frontlinie staan van het verpleeg- en ziekenhuizen. Het zijn de helden van nu. Het doet echter geen recht om een vergelijking te maken met de verschikkingen uit de Tweede Wereldoorlog. Het zet je wel aan het denken. Hoe verschrikkelijk het moet zijn geweest om getroffen te worden door een nietsontziende zichtbare vijand. De persoonlijke ervaringen en belevenissen van ooggetuigen uit die tijd zijn dan ook van grote waarde. Ook als de mensen er niet meer zijn, moeten hun verhalen blijven leven. Is het onze plicht om de tastbare monumentale sporen van de oorlog te blijven koesteren.
4 mei 2020 is een bijzondere herdenking. De omstandigheden dwingen ons tot een herdenking in huiselijke kring. De Bourdon-klok op de Waalsdorpervlakte zal gelukkig wel luiden. Op de Dam legt het Koningspaar alleen een krans en volgen velen van u de toespraak van de Koning thuis op de bank. Toch blijft het ontzettend belangrijk om samen stil te staan en samen te herdenken, waar we ons ook bevinden en hoe onze situatie ook is. Om ons op deze manier verbonden met elkaar te voelen. Om samen te beseffen dat er meer is dat ons bindt, dan dat ons verdeeld. Om samen te eren en te gedenken, daarom zijn wij allen op hetzelfde moment om 20.00 uur twee minuten stil.
In deze twee minuten van stilte eren wij alle inwoners en militairen, die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredemissies. Ook de 574 namen van de Wassenaarders.
De namen van de Wassenaarse slachtoffers staan in dit monumentale Ereboek vermeld en krijgen zo een tastbare plaats. Daarmee doen wij recht aan hun opoffering en verhalen en geven het zo door aan de komende generaties.
“Zolang wij hun namen eren, zullen ze nooit worden vergeten”
Leendert de Lange, burgemeester Wassenaar
Bekijk ook de video van de herdenking in Wassenaar.
Ereboek Wassenaarse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog
Burgemeester Leendert de Lange heeft tijdens zijn toespraak het ‘Ereboek Wassenaarse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog’ in ontvangst genomen in het bijzijn van een aantal leden van de werkgroep ‘Namenlijst’. Dit unieke Ereboek bevat 574 namen en is samengesteld op grond van de ‘Namenlijst’ die in 2016 is gepubliceerd.
