Vorige week vond in Wassenaar de herdenking van de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog plaats bij het oorlogsmonument aan de Schouwweg. Tegelijkertijd vond op een andere locatie in Wassenaar, namelijk op de Waalsdorpervlakte, ook een dodenherdenking plaats. Onze wethouder Ronald Zoutendijk en zijn vrouw Debbie Zoutendijk-Benjamin legden een krans namens het college van burgemeester en wethouders.
Democratische Liberalen Wassenaar (DLW) ziet het als een plicht van levenden om stil te staan bij de gruwelijkheden van de Tweede Wereldoorlog. Van de naar schatting 140.000 Joden die Nederland in mei 1940 telde, zijn er ongeveer 101.800 vermoord of door ziekte en uitputting om het leven gekomen. In de Tweede Wereldoorlog verdwenen er in Wassenaar bijna 100 Joodse inwoners. Onze burgemeester zei hierover: ‘Het waren je buren, vrienden, ze gingen naar dezelfde school, zaten op dezelfde sportvereniging, deden boodschappen in jouw buurtwinkel. Alleen omdat ze Joods waren, werden ze opgepakt en weggevoerd. En overleefden het meestal niet’. De Joden die de kampen overleefden keerden in totale ontreddering terug, op zoek naar beschaving. Maar ze troffen feestende menigten, die de oorlog zo snel mogelijk wilden vergeten en hun verhaal niet wilden horen. Vaak bleken woningen van Joodse burgers door de bezetter onteigend en doorverkocht. Na de oorlog zagen de teruggekeerde eigenaren of hun nabestaanden zich bij de restitutie met langdurige procedures en soms hoge kosten geconfronteerd.
DLW heeft aan de wieg gestaan om het college op te dragen het onteigeningsvraagstuk voor de gemeente Wassenaar vast te stellen en vooral ook licht werpen op het handelen van onze gemeente na de bevrijding in het proces van rechtsherstel voor Joodse burgers en hun nabestaanden. Op basis van dit onderzoek kunnen keuzes gemaakt worden in de omgang met deze zwarte bladzijde in de geschiedenis van Wassenaar. Het college heeft hierop de Radboud Universiteit opdracht gegeven voor het onderzoek. De opdracht moet o.a. antwoord geven op de vraag of de gemeente zelf misbruik heeft gemaakt van de situatie door onteigende panden aan te kopen, of de gemeente van de oorspronkelijke eigenaar of nabestaanden naheffingen van gemeentelijke belastingen, boetes of erfgoedcanon heeft gevorderd en hoe de gemeente de Joodse burgers bejegenden en reageerde op hun lot, zowel tijdens bezetting en deportatie als tijdens bevrijding, rechtsherstel en wederopbouw. Naar verwachting zal in juli 2023 het onderzoeksrapport beschikbaar komen.
Ben Paulides,
fractievoorzitter Democratische Liberalen Wassenaar (DLW)
