Op 30 mei jl. heeft bureau Berenschot de uitkomsten gepresenteerd van het onderzoek dat burgemeester Leendert de Lange heeft ingesteld naar de sociale veiligheid en bestuurscultuur in Wassenaar. Dat gebeurde in een presentatie aan de commissie- en raadsleden, griffie, het college van burgemeester en wethouders en de ambtelijke top van de organisatie. Volgens het rapport is het gevoel van een onveilige cultuur gedurende een langere periode diepgeworteld in grote delen van het politiek-bestuurlijk proces. Burgemeester De Lange: “Het is belangrijk om snel verantwoordelijkheid te nemen en met elkaar aan de slag te gaan met de uitkomsten. Het begint in eigen huis, in de politiek en bestuur.”
De oproep van de burgemeester sluit aan op de uitkomsten van het onderzoek. De onderzoekers van Berenschot vinden een gezamenlijke langetermijnaanpak urgent en noodzakelijk om stap voor stap te werken aan onderling vertrouwen en wederzijds respect. Dit om zo de bestuurskracht en de kwaliteit van de organisatie voldoende te blijven houden voor de dienstverlening aan de Wassenaarders. In een interne reflectieve bijeenkomst op 1 juni hebben alle betrokkenen voor het eerst met elkaar gesproken over de uitkomsten van het rapport. Op dinsdag 13 juni is er een extra raadsvergadering waar de uitkomsten van het rapport en de voorstellen om te komen tot het programma verbetering bestuurscultuur worden besproken.
Interne reflectie schiet te kort; politieke inhoud onder druk
Iedereen die een rol vervult binnen het democratische proces in Wassenaar moet in een sociaal veilige omgeving kunnen werken. Die veiligheid is er volgens de onderzoekers nu niet. Zo voldoet de onderlinge omgang tussen bestuurders, politici en ambtenaren niet aan de eigen normen en codes; er is te veel sprake van een gebrek aan onderling respect. De sociale veiligheid in het politiek-bestuurlijk proces staat mede daardoor onder druk. Diverse betrokkenen hebben naar eigen zeggen onveilige situaties ervaren. Ook constateren de onderzoekers weinig reflectie op het eigen gedrag. De politieke strijd gaat in Wassenaar weinig over de inhoud, maar veel over scoren en winnen in het politieke proces en elkaar aftroeven. Opvallend vinden de onderzoekers de relatie tussen gemeente en samenleving. Een mondige bevolking is goed in staat druk uit te oefenen, maar bij gebrek aan transparantie is er meer dan elders snel sprake van ruis en beschuldigingen van belangenverstrengeling.
Berenschot adviseert een programma op te zetten om de bestuurscultuur te verbeteren. Voorwaarde is dat alle betrokkenen zich eraan committeren en actief meedoen. Het waarom, de visie, de doelen, de concrete projecten en de verantwoordelijkheden moeten helder zijn beschreven en door iedereen worden onderschreven.
Voorstellen voor verbeterprogramma
De burgemeester noemt namens het college de uitkomsten van het onderzoek stevig en helder, maar niet onverwacht. “Ik ben hier gekomen voor een ordelijk bestuur en een zelfbewust Wassenaar. Daar moeten we allemaal aan werken en dat begint hier in eigen huis in de politiek. Niet voor niets noemen de onderzoekers het belang van (zelf)reflectie bij alle betrokkenen. Ik voeg daaraan toe: stel je ook kwetsbaar op door met elkaar open het gesprek te voeren hoe het beter kan. Wassenaar heeft een krachtig bestuur nodig, dat politieke verschillen niet uit de weg gaat, maar problemen oplost in het belang van de mensen en het dorp.
