Tijdens een regenachtige ceremonie vond gisteravond de kranslegging plaats bij het monument van de stervende strijder aan de Schouwweg. Daar legde burgemeester Leendert de Lange met zijn echtgenote en dochter de eerste krans namens het gemeentebestuur. Dat gebeurde onder het spelen van muziek door muziekvereniging Excelsior en nadat om 20.00 uur 2 minuten stilte in acht was genomen. Daarna werd door andere organisaties een krans gelegd bij het monument.
Na de kranslegging volgde diverse toespraken. Allereerst nam burgemeester Leendert de Lange het woord. Hij ging in op de huidige ontwikkelingen en het belang van blijvend bewustzijn over de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. Daarbij haalde hij het onlangs verschenen rapport aan over onteigening en rechtsherstel voor Joodse burgers in Wassenaar. Ook verwees hij naar de oorlog in Oekraïne voor het besef dat alles moet worden. gedaan om veiligheid en vrede te bewaren.
Daarna volgde een toespraak van veteraan en geestelijk verzorger Kmar b.d. ds. Mary An Bezemer. Vervolgens kreeg Lies Vrancken Peeters, 5 Havo-leerlinge van het Rijnlands Lyceum het woord. Zij droeg het gedicht ‘Laten we denken…’ voor. Daarna droeg de 9-jarige Joseph Gutierrez van de American School of The Hague een gedicht voor. Dat betrof het gedicht ‘Do not weep at my grave’ van Mary Elizabeth Frye. De laatste bijdrage werd geleverd door Owen Ohmes, eveneens een leerling van de Amerikaanse School. Hij maakte het publiek deelgenoot van zijn gedachten over de Tweede Wereldoorlog met een link naar het heden. Zijn voordracht maakte indruk bij het publiek.
Na het officiële gedeelte werden de overige belangstellenden in de gelegenheid gesteld om bloemen te leggen en langs het monument te lopen. Lees onder de foto de toespraak van burgemeester De Lange.
Toespraak burgemeester Leendert de Lange 4 mei 2024
Op 4 mei 2024 vond in Wassenaar de dodenherdenking bij het oorlogsmonument aan de Schouwweg plaats. Hier kunt u de speech van burgemeester Leendert de Lange teruglezen.
‘Het Centrum Informatie en Documentatie Israël ziet aantal meldingen van antisemitisme meer dan verdubbelen’
‘De angst voor oorlog in Nederland is flink toegenomen’
Dit zijn enkele koppen die in de afgelopen weken in landelijke dagbladen zijn verschenen.
Vierhonderd 17-jarige dorpsgenoten hebben een brief gekregen van onze overheid. Deze zogenoemde Dienstplichtbrief is gebruikelijk, alleen dit jaar scherper van toon. Er wordt uitgelegd dat er echt iets aan de hand is in de wereld. Dat we in een andere tijd leven en de veiligheidssituatie dramatisch is verslechterd.
Deze voorbeelden geven aan hoe onze maatschappij er momenteel voorstaat. Daarom ben ik zeer verheugd dat u allen de moeite hebt genomen om met ons te herdenken.
Ieder jaar op 4 mei worden in heel Nederland alle slachtoffers herdacht, burgers en militairen die in het Koninkrijk Nederland of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies. Dit doen wij ook in Wassenaar, op de Waalsdorpervlakte en hier bij het monument van de stervende strijder op de Schouwweg.
84 jaar geleden werd met grof geweld een einde gemaakt aan onze vrijheden. De bezetter beperkte onze eigen keuzes en verving de democratie voor een dictatuur. Joden werden verordend om een gele ster te dragen. Vrije pers werd verboden en opkomen voor je mening gevaarlijk.
De meeste Joodse burgers uit Wassenaar werden gedeporteerd. Hun huurwoningen werden ontruimd, hun woningbezit geroofd en hun inboedels in beslag genomen. In april heb ik namens het college het rapport ‘Joodse burgers in Wassenaar: onteigening en rechtsherstel’ in ontvangst mogen nemen. Dankzij dit rapport hebben we een beter en feitelijker beeld van deze donkere periode in onze Wassenaarse geschiedenis.
In dit rapport staan conclusies over de onteigeningen, het rechtsherstel en de bejegening van onze Joodse dorpsgenoten.
Het gebrek aan empathie en medemenselijkheid vanuit de gemeente voor degenen die de Holocaust hebben overleefd, is bijzonderlijk pijnlijk om te lezen. Daarom heb ik namens het college excuses uitgesproken uit moreel en historisch besef voor het harteloze en kille handelen van de gemeente tijdens, maar ook in de jaren na het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Tevens werd door dit onderzoek duidelijk dat er na de oorlog zowel door de gemeente als de kranten bijzonder weinig of geen aandacht aan de Jodenvervolging en het Joodse slachtofferschap werd besteed.
Dit rapport helpt bij het levend houden van de verhalen en het creëren van bewustzijn dat we nooit meer dit soort gebeurtenissen als in de Tweede Wereldoorlog willen meemaken.
Daarom is dit jaar deze herdenking relevanter dan ooit.
Vrede is kwetsbaar gebleken en heeft in de afgelopen jaren een geheel andere betekenis gekregen. De oorlogen in de wereld, de dreiging is nog nooit zo groot geweest. Deze dreiging brengt onzekerheid met zich mee, en het komt dichterbij. Zeker ook omdat wij in Wassenaar dagelijks te maken hebben met ontheemden die weten wat het is om te leven in een oorlogssituatie.
Twee jaar geleden brak de vreselijke oorlog in Oekraïne uit. In Wassenaar wonen op dit moment ruim 200 Oekraïense oorlogsvluchtelingen wiens verhalen ons doen beseffen dat we er werkelijk alles aan moeten doen om veiligheid en vrede te bewaren. Blijf daarom luisteren naar deze verhalen zonder te oordelen.
Door het onderzoeken van ons verleden, het luisteren naar slachtoffers en het vertellen van verhalen leren wij. Kunnen we tegen de stroom ingaan, net zoals de dorpsgenoten die in de Tweede Wereldoorlog in verzet gingen tegen de Duitse bezetter. Zoals Geesbert van Barneveld. Zij hebben hun leven op het spel gezet en gegeven voor de vrijheid waarin zijn geloofden. Zij mogen niet worden vergeten.
Morgen vieren we de vrijheid. We vieren dat we in een democratie leven in een land waar iedereen mag meedenken en meebeslissen.
Nederland staat bekend als land waarin je jezelf mag zijn en mag geloven wat je wil. Een voorbeeld van verdraagzaamheid. Maar deze tolerantie is aan het afnemen. We staan steeds vaker tegenover elkaar in onze zoektocht naar oplossingen en antwoorden op grote vraagstukken.
In september gaat de lustrumviering 80 jaar vrijheid van start en de timing kan niet beter. Je mag in ons land demonstreren en je mening verkondigen. Dit zijn waarden waar we voor moeten blijven staan. Laten we elkaar opzoeken en het dialoog aangaan. Maar wel met respect voor een ieders mening.
Je hebt elkaar nodig om weerbaar te zijn, maar dat vereist wel dat we oprecht moeten luisteren naar een ander. Dat we kritisch blijven op mensen die met onwaarheden en onrust proberen om haat en polarisatie te stichten. Dat we verdraagzaam blijven. Alleen dan zijn we verbonden.
Laat verbinding in vrede onze vrijheid bewaken.
Opdat we niet vergeten.
Lest we forget.
