Tot en met 25 augustus is de indrukwekkende tentoonstelling ‘Redders op zee’ nog te zien in het Katwijks Museum aan de Voorstraat 46 in Katwijk. De tentoonstelling geeft een duidelijk beeld van het vaak dramatisch verlopen, maar noodzakelijke reddingswerk op zee. De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) bestaat dit jaar 200 jaar. Reden voor een overzichtstentoonstelling.
Bittere noodzaak
Het redden van opvarenden van schepen was een bittere noodzaak. Alleen al in het jaar 1883 kwamen 224 vissers om langs de Nederlandse Noordzeekust. En bij de stranding van de veerboot de SS Berlin verdronken in 1907 maar liefst 128 van de 144 opvarenden.
Het reddingsstation in Katwijk is één van de oudsten van Nederland. Het werd gevestigd in 1824 en in 1827 vond de eerste grote reddingsactie plaats.
Open roeiboten
Open roeiboten werden door paarden de zee ingetrokken, hetgeen een moeilijke klus was, omdat bij een redding het weer vaak heel slecht was en het doorgaans flink stormde. Soms verdronken de paarden in de branding. Ook de bemanningsleden van de reddingsboten brachten het er geregeld niet levend vanaf. De branding vormde voor de redders steeds het grootste gevaar en goede zwemvesten, zoals die er nu zijn, waren er niet. De reddingen vonden vaak plaats met gevaar voor eigen leven.
Schilder Hans von Bartels geeft in zijn schilderij de angst van de achtergebleven vrouwen op het strand weer als de reddingboot met hun mannen omslaat in de branding. Schuilend achter de trekpaarden voor de storm wachten ze gespannen af. Gelukkig eindigt deze redding voor de redders goed, doordat dat de mannen in de luchtbel onder de boot in leven konden blijven. Wat er met de opvarenden van de te redden boot is gebeurd, laat zich raden.
Reddingsbrigades
Tegenwoordig houdt de KNRM zich veel bezig met het redden van surfers en opvarenden van zeilboten. De plaatselijke reddingsbrigades, zoals de WRB in Wassenaar, richten zich vaak op zwemmers en strandgangers, die in de problemen komen. Zij patrouilleren op het strand en op het water om alles in de gaten te houden.
Vanaf vliegveld Valkenburg werden tot voor kort Neptunes ingezet om de reddingsacties van de KNRM te ondersteunen. Met de sluiting van vliegveld Valkenburg is dat niet meer mogelijk. Tegenwoordig worden de reddingsboten met een soort kleine tractoren de zee ingetrokken. En ook de uitrusting is vele malen beter dan 100 jaar geleden. Op dit moment heeft de KNRM 77 reddingboten verdeeld over 45 stations langs de Nederlandse kust.
Geen subsidie
Opvallend is, dat de KNRM geen subsidie van de overheid krijgt en geheel functioneert op vrijwillige bijdragen. Deze tentoonstelling laat eens te meer duidelijk zien dat het voortbestaan van de KNRM van groot belang is voor de veiligheid langs onze kust.
