Vanaf oktober 2024 zullen er gemiddeld twee keer per maand op Wassenaarders.nl ‘Wassenaarse verhalen uit de Tweede Wereldoorlog’ worden gepubliceerd.
Sommige mensen zullen zich afvragen wat het belang is van deze verhalen van 80 jaar geleden. Maar de ervaring leert, dat in de geschiedenis zaken zich vaak herhalen. En vaak ook komen we er achter dat zaken niet zo zwart wit liggen als wij vaak denken. Vaak is het grijs. Want wat is er goed en wat is er fout?
Wassenaar kreeg in de oorlog een NSB-burgemeester, Jhr. Daniël de Blocq van Scheltinga. In de volksmond ‘domme Daantje’ genoemd. Ook hij deed goede en foute dingen. Voor dat laatste werd hij na de oorlog ter dood veroordeeld, maar kreeg uiteindelijke een lange gevangenisstraf opgelegd en al zijn geld en bezittingen werden afgepakt.
Wassenaarders, zoals Geesbert van Barneveld, gingen in het verzet en werden verraden en vonden de dood. Vele Joodse inwoners werden afgevoerd naar concentratielampen om daar te worden vermoord. En meer dan honderdduizend NSB-ers werden na de oorlog in ons land zwaar gestraft.
Wassenaar had verhoudingsgewijs veel NSB-ers. Weinigen weten, dat de NSB (de Nationaal Socialistische Beweging) al vanaf 1932 als politieke partij bestond. Jaren voordat Duitsland ons land binnen viel en Hitler’s plannen duidelijk werden. Er heerste in die crisisjaren grote werkeloosheid en er was armoede. De bevolking was ontevreden met de regering. Het programma van de NSB was heel sociaal. Mensen hielpen elkaar. Het gevoel van eensgezindheid werd door de beweging gestimuleerd. Bij de verkiezingen van 1937 behaalde de NSB maar liefst 5% van de stemmen!
Vele NSB-leden zegden hun lidmaatschap echter op, toen in 1940 de oorlog uitbrak en de plannen van de Nazi’s duidelijk werden. Maar ook zij werden na de oorlog bestraft.
Zo zijn er tal van vaak persoonlijke verhalen, waarover niemand ooit iets te horen heeft gekregen. In 2025 gaan de archieven open en komen alle gegevens beschikbaar.
Harry Vogels en Peter Knijnenburg verdiepen zich al jaren in het wel en wee van ‘goede’ en ‘foute’ Wassenaarders in de Tweede Wereldoorlog. Zij doen onderzoek in de archieven en gaan zorgvuldig om met hun bevindingen. Sommige verhalen hebben ze opgetekend in hun boeken. Zo schreef Harry Vogels zijn boek ‘Schaamte en trots in Wassenaar’ over het NSB verleden van zijn opa en over zijn vader, die zich hier als jonge man tegen verzette. Peter Knijnenburg schreef het boek ‘Toen hun jeugd stopte’, waarin hij vele tientallen Wassenaarders interviewde over hun ervaringen in de oorlog.
Onder de eindredactie van Ellen Klaver-Asscheman zullen deze onderzoekers gemiddeld twee keer per maand unieke verhalen publiceren over de ervaringen van Wassenaarders in de Tweede Wereldoorlog.
Heeft u vragen, tips of opmerkingen naar aanleiding van dit artikel? Stuur een mail naar de redactie: info@wassenaarders.nl
