Op 16 april had Hart voor Wassenaar een extra raadsvergadering aangevraagd. Dat kan op basis van de gemeentewet. Artikel 17. 2 van de gemeentewet luidt : …..vergadert de raad …..indien ten minste een vijfde van het aantal leden waaruit de raad bestaat schriftelijk, met opgave van redenen, daarom verzoekt.
Die vergadering werd door de coalitiepartijen effectief getorpedeerd door bij het vaststellen van de agenda alle onderwerpen die HvW wilde bespreken van de agenda af te halen. Een lege huls bleef over. Het was duidelijk vooraf afgesproken. VVD, D66, CDA en PvdA hadden alle hetzelfde soort argumenten. Ook Lokaal Wassenaar had bedenkingen, maar gaf HvW het voordeel van de twijfel.
In de Nederlandse democratische traditie houdt de meerderheid rekening met de minderheid. Zeker wanneer een deel van de raad gebruik wenst te maken van de door de wet geboden democratische instrumenten. Dan past het de coalitie niet om hier voor te gaan liggen. Bovendien had de coalitie de fractievoorzitters vooraf wel even kunnen informeren dat zij alle onderwerpen van de agenda ging afhalen. Dan had een ieder zich de moeite kunnen besparen en had het ambtelijk apparaat geen onnodige overuren gemaakt. De bestuurscultuur kan duidelijk nog beter.
Nu viel er voor de redenatie van de coalitie best wel wat te zeggen. De argumentatie van HvW was niet erg sterk. Ook de in Artikel 17.2 genoemde “met opgave van redenen” was niet duidelijk. De coalitiepartijen hadden inhoudelijk dus zeker een punt.
Toch kun je je afvragen of vanuit democratisch oogpunt het handelen van de coalitiepartijen wel zuiver was. Het gaat hier om de werking van de democratie. Laten we daar eens induiken.
De gemeentewet zegt niets over het vaststellen van een agenda. In die wet wordt in Artikel 19.2 alleen aangegeven dat de burgemeester, als voorzitter, een agenda ter inzage legt.
Volgens de gemeentewet heb je dus gewoon een extra vergadering te houden en de in de agenda genoemde onderwerpen te bespreken als 20% van de leden daarom vraagt.
Het Reglement van Orde van de gemeente Wassenaar regelt raadsvergaderingen in meer detail en stelt in Artikel 10.3 : De agenda wordt bij aanvang van een raadsvergadering door de raad vastgesteld.
Daar zit de crux van het hele verhaal.
Vrijwel altijd worden extra raadsvergaderingen aangevraagd door een oppositiepartij om een bepaald onderwerp nader aan de orde te stellen. Dat zijn meestal onderwerpen die de zittende coalitie liever zou vermijden of qua timing niet uitkomt. Coalitiepartijen hebben de meerderheid in de raad. Door diezelfde meerderheid de mogelijkheid te bieden om “de agenda vast te stellen” kunnen zij dus altijd het in de gemeentewet geregelde recht om een extra raadsvergadering te houden om zeep helpen.
De argumenten die daarbij worden gebruikt zijn eigenlijk niet van belang, daarover zullen partijen immers van mening verschillen.
Zo heeft de wetgever niet bedoeld dat de democratie zou moeten werken, anders was dat wel zo in de gemeentewet opgenomen. De additionele regel van Wassenaar “de raad stelt de agenda vast” is per definitie dus ondemocratisch in het geval van een extra raadsvergadering. De meerderheid (lees coalitie) bepaalt dan altijd wat er wel/niet besproken kan worden en de aanvragende partij (oppositie) heeft het nakijken. Gemeentewet Art 17.2 is door het Wassenaarse artikel een fopspeen geworden.
Vanuit democratisch oogpunt is het dus hoog tijd om dat Wassenaarse artikel te schrappen voor dit soort vergaderingen.
