Wassenaar – De koffieketels in Brandweermuseum Wassenaar stammen uit 1897. Toen werd het uitbundige drankgebruik tijdens en na de brand hiermee bestreden. De drank was een vorm van beloning in natura. De geldelijke beloning was namelijk nogal karig.
Het werk aan de handbrandspuiten was zwaar. Er waren ploegen van 8 man die het uitputtende werk aan de handspuit deden en die na een kwartier weer werden afgelost. Dan waren de mannen wel aan een drankje toe. Er werd blijkbaar stevig gedronken. Dat gebeurde ook na de brand, maar dat was niet zo’n probleem. Tijdens de brand kon de concentratie sterk afnemen, zeker als de brand lang duurde en er dus veel rustpauzes waren tussen het pompen.
Vanzelfsprekend was dat een doorn in het oog van de brandmeesters en de opperbrandmeester. Brandbestrijding was een serieuze zaak. Dat bracht hen er toe om in 1897 koffie als drank aan te bieden. Dat zal zeker niet zonder slag of stoot zijn ingevoerd. Maar de bazen hielden kennelijk voet bij stuk.
Het was niet alleen in Wassenaar een probleem. Ook in Amsterdam was in de 19e eeuw de “beloning” van de brandweerlieden een hartversterking tijdens de brand. In “Het Brandweerwezen” van september 1943 noemt J. B. Roelofsen de grote brand van 1870 op de hoek van het Rembrandtplein en de Utrechtsche straat, ook wel bekend als de brand in de Kippenhoek. Daar was de brandbestrijding hopeloos chaotisch, “Tal van brandwachten en hun Chefs liepen smoordronken tijdens dezen brand rond”. Want “het personeel heeft in hooge mate de geneverflesch ‘geraadpleegd'”.
Zulke vreselijke verhalen zijn er over Wassenaar niet, maar we zullen nog wel historisch onderzoek moeten doen naar de beloning in natura van de brandweerlieden in die tijd en naar de omstandigheden en conflicten rond het invoeren van de koffie. Als museummensen moeten we immers nog nieuwsgieriger zijn dan onze bezoekers. En misschien meldt zich nog een vrijwilliger om dit onderzoek te doen. Die kunnen we dan tijdens het werk belonen met koffie en na afloop met een hartversterking (onze fameuze water en vuur likeur)
Column Brandweermuseum Wassenaar
Ook in een klein museum als het Brandweermuseum Wassenaar gebeurt van alles dat voor de meeste mensen verborgen blijft. Niet omdat het geheim is, maar omdat er meestal geen gelegenheid is om er over te berichten. Met deze wekelijkse column willen we dat veranderen. De ene week kan het gaan over een schenking, dan weer over een bijzondere ontmoeting, over een probleem met de vaste collectie, over de dringende behoefte aan hulp of over iets waarop we trots zijn. brandweermuseum@wassenaar.nl, www.brandweermuseumwassenaar.nl ook op twitter en facebook.
