Wassenaar – De rode bloem in Brandweermuseum Wassenaar is een deel van een blaasbalg. Die werd gebruikt in combinatie met een rookhelm om verse lucht naar een brandweerman te brengen.
Lange tijd was het voor brandbestrijders onmogelijk een met rook gevulde ruimte te betreden. Weliswaar werd dit op allerlei manieren toch geprobeerd, o.a. door het gebruik van natte sponsen waardoor de lucht met de rook werd ingeademd en door het inademen via de (natte) baard van de brandweerman, maar een echte doorbraak kwam pas met de uitvinding van de rookhelm. De verspreiding van die rookhelm op grote schaal onder de brandweer is een verdienste van de firma Siebe & Gorman geweest. Augustus Siebe werd geboren te Pruisen in 1788. Hij was bekend geworden door zijn duikhelm voor diepzeeduiken in 1830 en had ook het eerste patent voor een rookhelm. De productie daarvan moet ongeveer in 1850 zijn gestart.
De rookhelm werd op diverse plaatsen praktisch gelijktijdig “uitgevonden”. Ook door König in Duitsland. (vandaar de Königshelm in het museum) De helmen hadden een gemeenschappelijk principe: door een blaasbalg werd de buitenlucht via een lange slang gevoerd naar een – om het hoofd van de brandweerman – volledig gesloten helm met kijkvenster. De bediener van de blaasbalg en de drager van de rookhelm communiceerden met elkaar met behulp van het geven van rukken aan een “lifeline”. De seincode bij gebruik van de lijn was als volgt: DOOR de drager van de rookhelm 1 ruk – meer lucht gewenst, 2 rukken – vieren van lijn, 3 rukken – help me direct NAAR de drager van de rookhelm 3 rukken – direct naar buiten komen.
Het werkte en het bleef lang in gebruik. In een catalogus van de Rotterdamse brandspuitfabrikant Bikkers uit 1928 wordt Rookmasker König Model A aangeboden. Compleet met blaasbalg, 20 meter luchtslang en lantaarn. De maskers waren volgens de fabrikant in gebruik bij de brandweer van ’s Gravenhage, Rotterdam, Amsterdam, de Koninklijke Nederlandsche Marine, de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij, de Machinefabriek van P. Smit Jr. enz. enz.
(met dank aan Peter Snellen)
Column Brandweermuseum Wassenaar
Ook in een klein museum als het Brandweermuseum Wassenaar gebeurt van alles dat voor de meeste mensen verborgen blijft. Niet omdat het geheim is, maar omdat er meestal geen gelegenheid is om er over te berichten. Met deze wekelijkse column willen we dat veranderen. De ene week kan het gaan over een schenking, dan weer over een bijzondere ontmoeting, over een probleem met de vaste collectie, over de dringende behoefte aan hulp of over iets waarop we trots zijn. brandweermuseum@wassenaar.nl, www.brandweermuseumwassenaar.nl ook op twitter en facebook.
