Wassenaar – In Brandweermuseum Wassenaar gaat het over serieus brandweerwerk. Als er geblust wordt is het ook nodig. We kunnen wel eens humor in huis halen, in stripverhalen over de brandweer, of met het bekende verhaal van Godfried Bomans, maar meestal is het gewoon serieus. Ook bij het redden van dieren door de brandweer is dat zo. Zelfs toen de Wassenaarse brandweer eens de haan van de kerktoren heeft gered was dat met een serieuze reden. Een komende storm zou wel eens gevaar kunnen opleveren. De brandweer rukt ook bijna altijd uit als het echt nodig is al is er ook wel eens loos alarm.
In het verleden leidde een bijzonder soort loos alarm tot verhalen en spotnamen die de eeuwen blijken te doorstaan. Zo’n spotnaam is maneblusser. De oorsprong daarvan ligt in het Belgische Mechelen: “We schrijven het jaar 1687. Tijdens de ijskoude nacht van 27 op 28 januari nestelt de nevel zich rond onze stad. Ook onze trotse Sint-Romboutstoren baadt in een zee van mist. Plots merkt een dronken man, die in de vroege uurtjes naar huis waggelt, dat de toren in vuur en vlam staat. Hij alarmeert de ingeslapen stad en het nieuws verspreidt zich als een lopend vuurtje. De noodklok weergalmt door de straten en de opgeschrokken inwoners snellen ter hulp. Een menselijke ketting duwt de emmers water over de 514 tredes van de torentrap om redding te bieden.
Zo ver komt het echter niet, want nog voor de dappere redders de top bereiken, trekt de nevel op en komt de maan weer tevoorschijn. De toren stond helemaal niet in lichterlaaie, dit leek alleen maar zo door de nevel, die de maan een rosse gloed bezorgde. Onze stadsgenoten trachtten deze blunder van formaat geheim te houden, maar konden niet ontsnappen aan de nodige spot. Tot in onze buurlanden deden grappen en rijmpjes de ronde over de “Maneblussers”. Een legende was geboren en een spotnaam zou nooit sterven”.
Deze vergissing blijkt ook voorgekomen te zijn in Middelburg, Schoondijke en Sluis. Soms is er ook sprake van zonneblussers. Een Wassenaarse oud-brandweerman verteld me dat bij ochtendzon, als er veel waterdamp in de lucht zit, ook wel gedacht is dat er brand was. In Wassenaar heeft dat niet tot uitrukken geleid denk ik, maar elders wel. Zoals in Diest in 1728 en rond 1850 in Edegem waar het hele brandweercorps uitrukte.
Brouwerij Het Anker in Mechelen maakt een bier met de naam maneblusser. Ik kreeg onlangs een paar flesjes. Dat was de aanleiding tot dit rubriekje.
Column Brandweermuseum Wassenaar
Ook in een klein museum als het Brandweermuseum Wassenaar gebeurt van alles dat voor de meeste mensen verborgen blijft. Niet omdat het geheim is, maar omdat er meestal geen gelegenheid is om er over te berichten. Met deze wekelijkse column willen we dat veranderen. De ene week kan het gaan over een schenking, dan weer over een bijzondere ontmoeting, over een probleem met de vaste collectie, over de dringende behoefte aan hulp of over iets waarop we trots zijn. brandweermuseum@wassenaar.nl, www.brandweermuseumwassenaar.nl ook op twitter en facebook.
