Wassenaar – In Brandweermuseum Wassenaar is vanaf 18 februari een nieuwe tentoonstelling te zien over brandweer in de kinderboeken van de 150 jarige uitgeverij Kluitman. Kluitman heeft Dik Trom, Kruimeltje, Pietje Bell, Snelle Jelle, de Schippers van de Kameleon, Spuit Elf en de brandweerolifanten, Koen Kampioen en veel meer legendarische kinderboeken gepubliceerd.
De uitgeverij heeft ook altijd een uitstekend oog gehad voor illustratoren. Gerard van Straaten (1924-2011), broer van Peter van Straaten en oom van Harmen van Straaten was waarschijnlijk wel de productiefste.
Maar de kwaliteit van zijn tekenwerk was altijd belangrijker dan de kwantiteit. Hij was een vakman die zich bijzonder zorgvuldig documenteerde. Hij had een uitgebreid archief waarin hij foto’s en documentatie over allerhande onderwerpen bewaarde, wat hem goed van pas kwam als hij zijn tekeningen maakte. In een interview zei hij erover: „Kijk, die jongens van de Kameleon hadden een boothuis, hè. Dan vraag ik me meteen af: hoe zit dat dan met die deur? Dan verzin ik zelf een constructie waardoor de deur als ze weggevaren zijn weer dichtvalt. Of de smederij van vader Klinkhamer. Ik ben bij een echte smid hier in de buurt gaan kijken hoe dat er uit zag. Hoe een fiets staat – fietsen zijn moeilijk, dat wil ik ook precies hebben. Zelfs als Kees. de snoeper uit de serie, een gebakje zit te eten, moet ik naar de bakker. Want zelfs het gebaksdoosje moet kloppen.”
In de tekeningen die hij maakte voor boeken over zeilreizen van bijvoorbeeld “De Eendracht” koos hij voor het vogelperspectief dat hem in staat stelde om alle handelingen goed in beeld te brengen die de bemanning bij zo’n zeilschip moest verrichten. Hij wist dan ook precies wat hij tekende, het klopte en het was educatief.
Van de reeks “de schippers van de Kameleon” heeft hij bijna alle boeken geïllustreerd. in het begin, in de jaren vijftig en zestig, was het maken van de omslagtekeningen nog niet zo eenvoudig, omdat de druktechniek nog maar beperkte mogelijkheden ha. Van Straaten paste zich daarbij prima aan en maakt van alle mogelijkheden optimaal gebruik om een pakkende omslag te tekenen. In latere drukken paste hij dan weer de gevorderde technieken toe. Aan de drie omslagen van “de Kameleon in ‘ t zoeklicht” is dat goed te zien.
In onze tentoonstelling is maar een fractie van het werk van Gerard van Straaten te zien. Voor wie meer wil weten over deze begaafde tekenaar: in “het geheim van Kluitman”, het jubileumboek van de uitgeverij staat een uitvoerig hoofdstuk dat aan hem is gewijd.
De informatie in deze column is aan dat hoofdstuk ontleend.
Column Brandweermuseum Wassenaar
Ook in een klein museum als het Brandweermuseum Wassenaar gebeurt van alles dat voor de meeste mensen verborgen blijft. Niet omdat het geheim is, maar omdat er meestal geen gelegenheid is om er over te berichten. Met deze wekelijkse column willen we dat veranderen. De ene week kan het gaan over een schenking, dan weer over een bijzondere ontmoeting, over een probleem met de vaste collectie, over de dringende behoefte aan hulp of over iets waarop we trots zijn. brandweermuseum@wassenaar.nl, www.brandweermuseumwassenaar.nl ook op twitter en facebook.
