De veelzijdige Gerard van der Mark

Wassenaar – De oprichter van Brandweermuseum Wassenaar werd genoemd in een stuk door Jos Knijnenburg in de Wassenaarse Krant van 11 maart 2015.

Hij schrijft: “Tot de in 2009 gesloopte panden behoorde ook een onopvallende hoekwoning met een wel heel bijzondere historie. Het betrof de woning van brandweercommandant Gerard van der Mark (1866 – 1946), wiens collectie de basis vormde voor het Brandweermuseum die als aannemer en architect verantwoordelijk was voor tal van panden in Wassenaar. Van de Johanneshoeve aan de Oostdorperweg, vier dienstwoningen aan de Vïnkelaan en de herbouwde kapel van de Dorpskerk tot het koetshuis van Maritima (nu Oogkliniek De Horsten). Op de plek waar Harry Mens de entree van Wassenaar nieuwe allure mag gaan geven stond een groot herenhuis waar de familie Van der Mark twee eeuwen lang woonde, maar dat in verband met een verbreding van de Rijksstraatweg werd afgebroken. Het was Gerard van der Mark zelf die hierna pal naast het tegenwoordige tankstation een nieuw huis bouwde.”

Van der Mark was een veelzijdig man. Amateur – historicus, architect, aannemer, verzamelaar, brandweercommandant, museumman. Als brandweercommandant was hij ook actief in zijn vak: hij ijverde voor meer aandacht voor hooibroei, hij ontwierp een brandweerwagen (die ook metterdaad gebouwd werd). Zijn kleinzoon Rob van der Mark vertelde ons enkele jaren geleden dat Van de Mark ook een verwoed tuinier was. “zijn tuin achter het huis was een grote hobby van onze grootvader. Er was een pad rondom langs de periferie van de tuin en een pad middendoor. Deze laatste was omzoomd door appelbomen. Aan de zijkant van het huis vlakbij de timmerloods stonden twee immense walnotenbomen. In het najaar vonden ook vele walnoten hun weg naar de aanwonende omwonenden van de Rijksstraatweg. Aan de zijkant van de timmerloods en het aansluitende tuinhuis groeiden klimpeerplanten. Zomers bevatte de tuin o.a. ook bessen en aardbeien. En verder vooral veel bloemen in diverse soorten. In het najaar van 1937 mocht ik helpen met de pluk en het verzamelen van de appels. Met een ladder tegen de hoogstambomen stond dan “Lange Jo”( ze was echt heel lang) , de inwonende gedienstige, de appels te plukken Hij vond dat er geen enkele bloem, welk soort dan ook, geplukt mocht worden om in huis in een vaas te zetten. Bloemen hoorden in de tuin hun volle glorie te beleven. Mijn tante diende voor bloemen in huis haar heil elders te zoeken. Grootvader was een tuinier in hart en nieren en elk vrij uurtje was hij bezig met het onderhoud van de tuin”.

Maar behalve dat was Van der Mark ook een begaafd knutselaar. Hij maakte voor zijn nichtje een draaimolen op speelschaal gemaakt, compleet met hobbelpaardjes, brandweerautootje en wat dies meer zij. Voor zijn kleinzonen die in Indië verbleven toebehoren voor een opwindtrein: een station, een remise en een ophaalbrug. En voor hun autootjes een garage met twee verdiepingen. Dat werd allemaal per boot naar Indië gezonden op verschillende tijdstippen. Maar…, het schip met de remise en de ophaalbrug verging door een torpedo in de aanloop van de tweede wereldoorlog. Geen nood, Van der Mark maakte nieuwe exemplaren, die wel Indië hebben bereikt.