Wassenaar – Brandweermuseum Wassenaar doet zoals elk jaar mee met de Open Monumentendag op zaterdag 12 september. Het thema dit jaar: “kunst en ambacht” past heel goed bij ons. Jan van der Heijden (1637 -1712) was niet alleen uitvinder, marketeer en ambachtsman, hij was ook kunstschilder en tekenaar. Bij de tentoonstelling over rieten daken komt het ambacht van de rietdekker aan bod, plus daarop geïnspireerde kunst van Frederik Weijs en van Rien Poortvliet.
Met het thema van de Open Monumentendag komen erfgoed en kunst bij elkaar. Dat is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Als er in de media wordt bericht over ‘de’ musea gaat dat bijna altijd over kunstmusea. Kunst heeft ook een wat hogere status dan erfgoed. Dat komt wellicht omdat er een internationale markt voor is, waar onwaarschijnlijke prijzen worden betaald. Kunst is waarschijnlijk ook meer geschikt om er prestige aan te ontlenen.
Vaak heb ik me geërgerd dat kunst altijd eerst komt en veel later pas erfgoed. Maar het is nu eenmaal zo, dus ik ben opgehouden me te ergeren. Wat we beter kunnen doen is de betekenis van erfgoed onder de aandacht brengen. In onze missie staat: “Brandweermuseum Wassenaar brengt de geschiedenis van de (Wassenaarse) brandweer tot leven”. Met de rieten daken tentoonstelling doen we dat als volgt: We besteden aandacht aan de geschiedenis. Met informatie over brandkeuren, met het tonen van eeuwenoude originele keuren en ordonnantiën. We laten zien wat de brandweer doet om rieten daken branden te bestrijden, met voorbeelden van oefeningen,met gereedschappen, krantenknipsels en foto’s, met filmfragmenten en citaten. We informeren de bezoeker over riet, over rietsnijden, over rietdekken, over constructie van rieten daken. Met originele gereedschappen, echt riet en rietdekkersmateriaal, tekeningen en foto’s. We laten het belang zien van rieten daken en van de brandbestrijding voor Wassenaar en voor de Wassenaarse bevolking met lokale voorschriften, knipsels, foto’s en filmfragmenten. Met originele tekeningen van Rien Poortvliet en Frederik Weijs laten we zien hoe kunstenaars zich lieten inspireren en geschilderde en getekende documentaires maakten van het rietdekkersvak en van brandbestrijding in de Middeleeuwen. De tentoonstelling heeft een educatieve oorsprong. Twee studenten van het Adelbert hebben voor hun maatschappelijke stage de rieten daken in Wassenaar geïnventariseerd. Portretten van deze studenten zijn in de tentoonstelling te zien. We hebben een speciale opdracht gemaakt met 16 multiple choice vragen over de taal van de rietdekker. En er is een bouwplaat.
Geschiedenis, ambacht, kunst, de Wassenaarder, de brandweer, educatie. We proberen elk thema zo veelzijdig mogelijk tot leven te laten komen, liefst ook met onverwachte invalshoeken.
Alleen op de open monumentendag is een replica van het brandspuitenboek van Jan van der Heijden met prachtige tekeningen ter inzage. Een bijzondere catalogus met zijn schilderijen en tekeningen is ook alleen op die dag ter inzage. Rietdekker Emil Nijp staat met materiaal voor de deur en geeft toelichting op zijn vak. In het museum staat de brandspuit uit 1695 te pronken. En op een aanraakscherm zijn de tekeningen en schilderijen van Jan van der Heijden te zien. Kunst en ambacht komen zo mooi samen.
