Wassenaar – We kregen een mooie bruikleen voor de tentoonstelling in Brandweermuseum Wassenaar over “Fire fighters and the London Blitz”. Een instructieboekje voor de raid spotters. Een in Wassenaar wonende Engelsman leent het boekje aan het museum. Zijn vader was in de tweede wereldoorlog raid spotter.
Die mensen hadden tot taak de vijandelijke vliegtuigen te identificeren en de informatie erover door te geven.
In 68 pagina’s wordt de raid spotter geïnstrueerd en voorgelicht. Vooral over herkennen van vliegtuigen, maar ook over wat er belangrijk is op de plek war de raid spotter staat. Meestal een dak. Daar is enig comfort van belang, maar ook een zodanige plek dat er geen storende geluiden zijn, die de aankomst van vliegtuigen zouden kunnen verwarren. Bescherming tegen weer en wind moet gepaard gaan met goed uitzicht naar alle kanten. Het noodzakelijke materiaal moet er zijn, zoals een alarmbel, een stalen helm, ademlucht apparatuur, eerste hulp spullen, waterdichte kleding en schoeisel, verrekijker, handboeken en een kompas.
Het boekje bevat instructies over herkennen van geluid, van het silhouet van verschillende kanten gezien, over de invloed van wind en windsnelheid, over wolken, verzorging van gewonden na een bombardement. Het grootste deel van het boekje bestaat uit afbeeldingen met silhouetten van vliegtuigen. Amerikaanse, Britse en Duitse, van voren, van opzij eb van onderaf gezien, met een korte beschrijving van de afmetingen, de snelheid om een bepaalde hoogte, de bewapening, de bommenlast.
Een raidspotter moest veel weten en veel onthouden. De vliegtuigen kwamen vaak ’s nachts, wat herkenning moeilijk maakte. En ze waren ook weer snel uit beeld. Maar de raidspotters wisten dat ze verantwoordelijk werk deden, dat mensenlevens kon sparen en dat ervoor kon zorgen dat de vijandelijke vliegtuigen onderschept werden.
Als je je probeert in te denken dat die mensen dag aan dag en nacht na nacht op wacht stonden, vooral in de winter van 1940 op 1941, dan wordt het duidelijk dat het geen hobby was, maar zwaar werk onder moeilijke omstandigheden, in koud weer, met wind, regen, hagel en sneeuw. Vaak waren het mensen die naast hun dagelijkse werk ’s nachts als air raid spotter werkten en dus weinig tijd hadden om te slapen.
Op pagina 29 van het handboekje staan “hints on fire fighting and incendiary bombs”. De eerste zinnen luiden: “Attack fires with speed, resolution and a cool head. Incendiary bombs should be considered explosive up to 7 minutes, A stirrup pump is really effective.”
Kort maar krachtig, zooals je mag verwachten.
