Wassenaar – Een paar maanden gelden ontvingen we in het Brandweermuseum Wassenaar een brief met een kopie uit een bundel tijdschriften uit 1836. In het Hollandsch Penning Magazijn voor de Jeugd stond een artikel over Jan van der Heijden.
De afzender van de brief dacht dat het wel interessant zou zijn voor ons. Dat was het zeker. Vandaar dat we een tijdje later de briefschrijver op bezoek kregen met het boek, zodat we de pagina’s konden scannen. Het boek is in het bezit van zijn vrouw, die het uit het ouderlijk huis had meegenomen. Voor de Jeugd van 1836 was het Hollandsch Penning Magazijn wat nu Wikipedia is, een verzameling van weetjes over allerlei onderwerpen met afbeeldingen erbij. Over Jan van der Heyjde (toen met y en zonder n aan het eind) staat er:
Tot de hoogstbelangrijke uitvinding der slangbrandspuiten werd van der Heyde gebragt door de juiste opmerking, hoe onvoldoende de tot dien lijd gebruikelijke brandemmers waren , om ontstanen brand te blusschen. Met deze emmers, zoo als men die nog wel op sommige stadhuizen onzer steden aantreft, moest men namelijk langs zoogenoemde brandladders, welke tegen brandende gebouwen geplaatst werden, water brengen , hetwelk aan groote bezwaren en moeite onderhevig, dikwijls bij fellen brand ondoenlijk t alzoo veelal vruchteloos of ontoereikend was, te wijl men dan de aangrenzende huizen met natte zeilen voor den brand trachtte te beveiligen, en zware ijzeren brandhaken gebruikt werden, om de aangestökene goederen, enz., ware het mogelijk, nog te redden , of de muren omver te halen. In lateren tijd bezigde men wel brandspuiten, doch met eenen koperen pijp, die men aan den spuit vastschroefde ; doch ook deze bleven onvoldoende en gebrekkig, totdat Jan van der Heyde de zoogenoemde slang-brandspuiten bedacht, die van eenen langen lederen pijp voorzien zijn , welke door zijne buigzaamheid geschikt is, om het water gemakkelijk en spoediger, zelfs langs eenen grooten afstand, juist ter plaatse le brengen, waar dat het meest noodig is Hoe velen dank is men aan deze uitvinding dus niet verschuldigd! De Amsterdamsche regering liet dezelve ook geenszins onbeloond. Zij stelde in 1672 onzen van der Heyde tot algemeen brandmeester der stad aan, en verleende hem octrooi, om alleen in die stad brandspuiten te maken en te verkoopen; welke sedert dien tijd nog heden, in algemeen gebruik zijn.
Een mooie stukje brandweergeschiedenis voor de nieuwsgierige jeugd van 1836. En voor die van 2013.
Column Brandweermuseum Wassenaar
Ook in een klein museum als het Brandweermuseum Wassenaar gebeurt van alles dat voor de meeste mensen verborgen blijft. Niet omdat het geheim is, maar omdat er meestal geen gelegenheid is om er over te berichten. Met deze wekelijkse column willen we dat veranderen. De ene week kan het gaan over een schenking, dan weer over een bijzondere ontmoeting, over een probleem met de vaste collectie, over de dringende behoefte aan hulp of over iets waarop we trots zijn. brandweermuseum@wassenaar.nl, www.brandweermuseumwassenaar.nl ook op twitter en facebook.
