Romantischer kan je het niet hebben met een mooi kasteel, zomerse temperaturen en de natuur op de achtergrond. Het zomerconcert in kasteel Duivenvoorde op 7 september had het allemaal. De Nederlandse pianiste verzorgde het hoofdingrediënt. Zij legde haar ziel bloot in een prachtige pianorecital met Chopin.
Op een late zomerse dag van het jaar zitten 120 liefhebbers van klassieke muziek klaar voor een romantische avond in de stijlvolle Marotzaal van het kasteel.
Dan betreedt Clara Biermasz onder applaus de zaal waar de vleugel staat voor haar recital van Chopin. Clara woont in Wenen. Haar uitleg over de selectie van deze romantische componist zegt ook veel over haarzelf: ‘Ik heb gekozen voor deze componist. Hij is gevoelig en heel emotioneel. ‘ Chopin componeerde het Lento con gran espressione in 1830 tijdens zijn verblijf in Wenen. Hij droeg dit werk op aan zijn oudere zus Ludwika Chopin met de verklaring: “Aan mijn zus Ludwika, als oefening voor mijn tweede pianoconcert”. Chopin liet zich voor dit stuk inspireren door de belcanto-techniek die hij had leren kennen door de opera’s van Donizetti en Meyerbeer.
De melodie in de rechterhand van de pianist imiteert een coloratuursopraan en de begeleiding van de linkerhand blijft strak in tempo. De Mazurka’s opus 17 ontstonden in 1832-1833, ten tijde van Chopins verhuizing naar Parijs. Hij zich toen net in Frankrijk gevestigd, als vluchteling. Hij hoopte ooit naar Polen terug te kunnen keren als het politieke systeem was veranderd. Zijn hoop is nooit in vervulling gegaan. Hoewel Chopin zijn vaderland had verlaten, vergat hij nooit zijn Poolse roots, vooral niet in zijn Mazurka’s.
Opmerkelijk is vooral de laatste mazurka (opus 17/4) waarvoor Chopin zich liet inspireren door Joodse bruiloftsmuziek die hij gehoord had tijdens zijn verblijf in Szafarnia, een dorpje in de buurt van Gdansk. Polonaise op. 40/nr. 2 in c klein ontstond waarschijnlijk tijdens Chopin’s verblijf op Mallorca in 1838. Samen met zijn vriendin George Sand, bracht hij hier een winter door, in de hoop zijn zwakke gezondheid te verbeteren. Wat bedoeld was als een reis naar het paradijs, werd een nachtmerrie. Het weer was slecht, zijn verblijfplaats in het klooster in Valldemosa te vochtig en Chopin’s gezondheidstoestand verslechterde.
Zwaar depressief schreef hij deze polonaise voor een Poolse vriend. De Polonaise op. 26 nr. 2 in es-groot kan het best gezien worden als een ongewapend protest tegen de Russische invasie in Polen. Zo schreef Robert Schumann over Chopin’s composities: ,,De werken van Chopin zijn onder bloemen bedolven kanonnen.” Na de pauze speelde Clara Nocturne Op. 55/1 werd gecomponeerd tussen 1842 and 1844 en opgedragen aan zijn Engelse leerling en bewonderaarster Jane Stirling. Vervolgens speelde zij Mazurkas, Op.24 De Mazurka’s, opus 24 werden geschreven in 1834-1835. Chopin liet zich inspireren door de Poolse volksdansen Oberek (snelle draaidans, op. 24 nr. 2), Kujawiak en Mazur. Tot slot Ballade nr. 3 Op. 47: Dit is de derde van Chopins ballades voor piano solo.
Het stuk werd gecomponeerd in 1841 en hetzelfde jaar gepubliceerd. De ballade is opgedragen aan zijn leerling Pauline de Noailles. De inspiratie hiervoor kreeg Chopin waarschijnlijk door het gedicht over de waternimf Ondine. Opvallend is hier vooral het muzikale gebruik van de versvormen jambe en trochee, die symbool staan voor het vrouwelijke en mannelijke.
Organisator Henri Boshouwer Kroet voegt daar aan het eind nog aan toe: ‘Deze werken van Chopin worden niet vaak zo goed gespeeld, omdat het zo moeilijk is. Maar zij kan het’, in haar spel vallen stilte en beweging schitterend samen zegt hij enthousiast en wijst naar Clara. Deze bijzonder sfeervolle avond was een eerbetoon aan Chopin en zijn muziek.
Als dank voor het daverend applaus van het publiek speelde Clara na de bloemenhulde als toegift mzurka op 24/2.
